Diana Kwon. Myth Busters: Does This Food Cause Cancer? – Medscape – Oct 20, 2021.
W Internecie znaleźć można mnóstwo informacji co jeść i czego unikać, aby zmniejszyć ryzyko raka. Artykuł w serwisie Medscape poddaje je naukowej weryfikacji.
American Cancer Society podaje, że co piąty nowotwór złośliwy wynika ze złej diety, otyłości, braku aktywności fizycznej i nadmiernego spożywania alkoholu. Według tej organizacji zdrowa dieta to dużo warzyw, owoców i produktów pełnoziarnistych oraz ograniczenie czerwonego mięsa, słodzonych napojów, produktów przetworzonych i cukrów rafinowanych.
Artykuł weryfikuje najczęściej pokutujące mity:
Cukier jest paliwem dla wzrostu raka
Z cukrów jako źródła energii korzystają wszystkie komórki, w tym nowotworowe. Nie ma dowodów, że ograniczenie podaży cukru spowolni rozwój nowotworu, komórki wykorzystują wtedy inne źródła energii.
Są wstępne doniesienia, że dieta ketogenna, w połączeniu z leczeniem standardowym, może mieć korzystny efekt np. w raku odbytnicy. Może to wynikać z obniżenia stężenia insuliny. Obserwacje wymagają oczywiście dalszych badań.
Ograniczenie spożycia cukrów prostych ma natomiast znaczenie w prewencji nowotworów.
Rozgotowane lub przypalone jedzenie
W trakcie takiej obróbki cieplnej wytwarzają się substancje takie jak akrylamid czy aminy heterocykliczne. Badania na zwierzętach wykazały ich potencjalnie kancerogenne działanie. Jednakże u ludzi wiedza ograniczona, pewne raporty mówią o zwiększonym ryzyku raka jelita grubego i trzustki, inne tego nie potwierdzają. Zdaniem autorów dotychczasowe dane są niejednoznaczne i niedostatecznie przekonujące.
Przetworzone produkty powodują raka
Dane na temat produktów takich jak wędliny i wędzonki są silne. WHO kwalifikuje je jakom karcynogeny pierwszego stopnia dla ryzyka raka jelita grubego. Samo czerwone mięso uznane zostało jako „możliwy” karcynogen w stosunku do raka jelita, trzustki i prostaty.
Są też wstępne doniesienia o związku produktów wysoce przetworzonych, np. napoje gazowane, słone (np. chipsy, paluszki) i słodkie przekąski, ciasteczka, lody, masowo produkowane pieczywo (np. tostowe), margaryna i smarowidła do pieczywa, słodzone płatki śniadaniowe, jogurty owocowe, posiłki do odgrzania (np. mrożona pizza), niektóre rodzaje przetworzonego mięsa (paluszki rybne, nuggetsy, parówki). Tu znaczenie mają szkodliwe dodatki oraz wysoka gęstość kaloryczna. Tym niemniej wartość dowodowa jest na razie umiarkowana.
Produkty typu super-żywność (superfoods) zapobiegają nowotworom
Nie ma wiarygodnych danych, aby jakieś poszczególne produkty zmniejszały ryzyko rozwoju lub progresji raka. Żywienie ma kompleksową naturę, polega na interakcji różnych składników, znaczenie ma też synergia ogólnego stanu metabolicznego, aktywności fizycznej i predyspozycji genetycznych.
Należy mieć na uwadze, że zdrowa dieta jest tylko jednym z czynników prewencji nowotworów. Osoby odżywiające się zdrowo tez mogą zachorować, ale mają większą szansą na podjęcie leczenia i na wyleczenie. Wybór zdrowej diety nigdy nie jest bezwartościowy, nigdy też nie jest zbyt późno, aby taką dietę rozpocząć.
Opracowano na podstawie: Medscape, 20 pażdzienika 2021
Marcin Kargul