Gemma A Figtre i wsp. Mortality in STEMI patients without standard modifiable risk factors: a sex-disaggregated analysis of SWEDEHEART registry data. Lancet 2021;397: 1085-1094,
Poprawa w zakresie identyfikacji i leczenia standardowych, modyfikowalnych czynników ryzyka (nadciśnienie, cukrzyca, dyslipidemia, palenie) zmniejszyła częstość zawałów serca z uniesieniem odcinka ST (STEMI) oraz śmiertelność z tego powodu. Jednakże, tym samym zwiększył się odsetek osób bez typowych czynników ryzyka doświadczających STEMI, który sięga już 15-30%.
W Lancecie opublikowano pracę na ten temat, opartą o szwedzki rejestr SWEDEHEAR. Objął on 62 048 osób ze STEMI w latach 2005-2018. Spośród nich 85,1% miało a 14,9% nie miało typowych czynników ryzyka -17% mężczyzn i 10,6% kobiet.
W obu grupach średni wiek było podobny (69 vs 68 lat), podobny był też odsetek rewaskularyzacji. W grupie bez czynników ryzyka rzadziej ordynowano ACE-i (lub ARB), statyny i beta blokery.
Grupa bez czynników ryzyka miała o 47% wyższą śmiertelność 30-dniową, wyniosła ona:
Kobiety bez czynników ryzyka: 17,6%
Kobiety z czynnikami ryzyka: 11,1%
Mężczyźni bez czynników ryzyka: 9,3%
Mężczyźni z czynnikami ryzyka: 6,1%
Wyższa śmiertelność w grupie bez typowych czynników ryzyka utrzymywała się u mężczyzn prze 8 a u kobiet przez 12 lat.
Zwiększone ryzyko zgonu w grupie bez czynników ryzyko niwelowane było po skorygowaniu w analizie wieloczynnikowej o farmakoterapię podczas hospitalizacji.
A zatem osoby ze STEMI bez tradycyjnych czynników ryzyka mają zwiększone ryzyko zgonu, co jest szczególnie widoczne u kobiet. Stosowanie farmakoterapii zgodnej z wytycznymi po zawale jest szczególnie istotne w tej grupie.
Dyskusję na temat przyczyn rosnącej częstości STEMI bez tradycyjnych czynników ryzyka oraz gorszego rokowania znaleźć można w artykule poglądowym:
Stephen T. Vernon i wsp. ST-Segment–Elevation Myocardial Infarction (STEMI) Patients Without Standard Modifiable Cardiovascular Risk Factors—How Common Are They, and What Are Their Outcomes? J Am Heart Assoc. 2019 Nov 5; 8(21): e013296.
Opracowano na podstawie: Lancet, 9 marca 2021
Marcin Kargul