Geltrude Mingrone i wsp. Metabolic surgery versus conventional medical therapy in patients with type 2 diabetes: 10-year follow-up of an open-label, single-centre, randomised controlled trial. Lancet 2021 online
Dotychczasowe dane z badań randomizowanych na temat skuteczności operacji bariatrycznych w cukrzycy nie przekraczały 5 lat obserwacji. W the Lancet ukazała się 10 letnia obserwacja jednoośrodkowego badania prowadzonego w Rzymie.
60 chorych z zaawansowaną cukrzyca typu 2 (> 5 lat od rozpoznania; HbA1c > 7,0%: BMI ≥35 kg/m2) przydzielono losowo (1: 1: 1) do leczenia farmakologicznego, operacji ominięcia żołądkowo-jelitowego (Roux-en-Y gastric bypass – RYGB) lub wyłączenia żółciowo-trzustkowego (biliopancreatic diversion – BPD).
Średni wiek włączonych wynosił 44 lata, BMI 44 kg/m2, HbA1c 8,6 mg%, połowę stanowili mężczyźni, również około połowa przyjmowała insulinę.
Pierwszorzędowym punktem końcowym badania była remisja cukrzycy po 2 latach (HbA 1c <6,5% i glikemia na czczo <100 mg% bez przyjmowania leków przez co najmniej 1 rok). W 10 letniej obserwacji oceniano trwałość remisji cukrzycy w analizie intention to treat (ITT).
10-letnie wskaźniki remisji w analizie ITT wynosiły:
– 5,5% w grupie terapii farmakologicznej (jeden uczestnik poddany w trakcie trwania badania operacji bariatrycznej)
– 50% w grupie BPD
– 25% w grupie RYGB
Uczestnicy z grup RYGB i BPD mieli mniejsze ryzyko sercowo-naczyniowe, lepszą jakość życia i mniej powikłań związanych z cukrzycą niż osoby w grupie leczonej farmakologicznie (ryzyko względne 0,07 [95% CI 0,01–0,48]). Na koniec obserwacji utrata wagi wynosiła 29% w grupie operacji vs 4.2% przy leczeniu zachowawczym.
RYGB przy niższej skuteczności miało mniej działań niepożądanych niż BPG (po jednym przypadku powikłań zakrzepowo-zatorowych w obu grupach, ale częściej przy BPG niedobór żelaza, osteopenia i osteoporoza, przemijająca ślepota nocna z powodu niedoboru witaminy A oraz kamica nerkowa).
Autorzy konkludują, że chirurgia metaboliczna jest bardziej skuteczna niż konwencjonalna terapia medyczna w długoterminowej kontroli cukrzycy typu 2. Lekarze i decydenci powinni zapewnić jej odpowiednie miejsce w leczeniu pacjentów z otyłością i cukrzycą typu 2.
Zdaniem komentatorów wyniki powinny przekonać nawet sceptycznie nastawionych klinicystów do operacyjnego leczenia trudnej do kontroli cukrzycy.
W opinii Dr. Francesco Rubino, kierownika kliniki operacji bariatrycznych w King’s College w Londynie:
wyniki dostarczają najsolidniejszych jak dotąd dowodów naukowych, że pełnoobjawowa cukrzyca typu 2 jest chorobą uleczalną a nie nieuchronnie postępującą i nieodwracalną.
Opracowano na podstawie Lancet, 23 stycznia 2021
Marcin Kargul