Tom Shimabukuro, Narayan Nair. Allergic Reactions Including Anaphylaxis After Receipt of the First Dose of Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine. JAMA 2021 online
W JAMA opublikowano informację na temat reakcji alergicznych (w tym zagrażających życiu objawów anafilaktycznych) po pierwszym podaniu szczepionki przeciwko COVID-19 firmy Pfizer-BioNTech w USA. Dane pochodzą z rejestru Vaccine Adverse Event Reporting System (VAERS).
W okresie 14-23 grudnia 2020 r. podano 1 893 360 pierwszych dawek. Zgłoszono 21 przypadków reakcji anafilaksji (11,1 na milion dawek). Czterech pacjentów było hospitalizowanych, w tym trzech na intensywnej terapii. Nie zaraportowano żadnego zgonu.
Mediana czasu do wystąpienia objawów wyniosła 13 minut (zakres 2-150 min), u 18 pacjentów (86%) było to do 30 minut.
Najczęstszymi objawami anafilaksji były pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, wysypka i uczucie ściskania w gardle. Siedemnastu (81%) pacjentów z anafilaksją miało udokumentowaną historię alergii lub reakcji alergicznych, w tym na leki lub produkty medyczne, żywność i użądlenia owadów; 7 (33%) doświadczyło w przeszłości epizodu anafilaksji, w tym jeden po otrzymaniu szczepionki przeciw wściekliźnie, a drugi po podaniu szczepionki przeciwko grypie.
W tym samym czasie w do VAERS zaraportowano 83 przypadki reakcji alergicznych nie-anafilaktycznych. Najczęstszymi objawami były: świąd, wysypka, uczucie swędzenia i drapania w gardle oraz łagodne objawy ze strony układu oddechowego.
Z analizy wykluczono niealergiczne zdarzenia niepożądane, głównie reakcje wazowagalne lub związane z lękiem. Wykluczono również przypadki alergii, w których objawy wystąpiły później niż dzień po szczepieniu, ze względu na trudność w jednoznacznym ich przypisaniu szczepieniom.
Pacjenci, u których wystąpiła anafilaksja, powinni zostać przetransportowani do placówek zapewniających odpowiednią opiekę medyczną. Wszystkich pacjentów należy poinstruować, aby natychmiast zgłosili się do lekarza, jeśli po zakończeniu okresu obserwacji i opuszczeniu miejsca szczepienia pojawią się u nich objawy przedmiotowe lub podmiotowe reakcji alergicznej. Klinicyści odgrywają ważną rolę w monitorowaniu bezpieczeństwa szczepionek, zachowując czujność w rozpoznawaniu i zgłaszaniu zdarzeń niepożądanych.
Opracowano na podstawie: JAMA, 21 stycznia 2020
Marcin Kargul