Badania obserwacyjne sugerują, że około 3% do 6% hospitalizacji i zgonów z powodu zawału mięśnia sercowego może być związanych z grypą. Wykazano też, że w ciągu pierwszego tygodnia grypy potwierdzonej laboratoryjnie występuje 5-10 krotnie zwiększone ryzyko ostrego zawału.
W badaniu z 2020 r. obejmującym 80 261 hospitalizacji z powodu grypy potwierdzonych laboratoryjnie w 13 stanach USA, 12% pacjentów miało ostre incydenty sercowo-naczyniowe, którymi były najczęściej zdekompensowana niewydolność serca i ostre epizody wieńcowe.
Powyższe obserwacje poparte są badaniami na modelach zwierzęcych, które sugerują, że patogeneza powikłań kardiologicznych grypy może wiązać się z ranliwością blaszek miażdżycowych na skutek stanu zapalnego oraz ze stanem prozakrzepowym wywołanym zakażeniem.
Czy szczepienia przeciwko grypie mogą zmniejszyć chorobowość i śmiertelność sercowo-naczyniową? Tak sugerują wyniki badań obserwacyjnych, ale one nie przesądzają o związku przyczynowym.
Metaanaliza obejmująca 4 małe badania randomizowane (łącznie <2000 uczestników) wskazuje w rocznej obserwacji na zmniejszenie ryzyka poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych (2,9% vs 4,7%; współczynnik ryzyka 0,64 [95% CI, 0,48-0,86]). Zalecana jest jednak ostrożność w interpretacji, ponieważ wyniki były niespójne i wpłynęły na nie 2 badania z umiarkowanym lub dużym ryzykiem błędu systematycznego. Trwają wielonarodowe badania oceniające wpływ inaktywowanej szczepionki przeciw grypie vs placebo na zdarzenia sercowo-naczyniowe (NCT02831608 i NCT02762851).
Wiadomo, że szczepionki są mniej skuteczne w populacjach osób starszych ze względu na osłabienie humoralnej odpowiedzi immunologicznej, a obecne szczepionki przeciw grypie mają suboptymalną skuteczność. Nadzieje wiąże się z opracowaniem szczepionki uniwersalnej.
Zdaniem autorów komentarza w JAMA, w oczekiwaniu na dostępność nowych szczepionek, szczepienie aktualnymi, odpowiednimi dla wieku czterowalentnymi szczepionkami przeciw grypie, które są częściowo skuteczne, jest wciąż lepsze niż brak szczepienia, zwłaszcza w przypadku dorosłych pacjentów z chorobami przewlekłymi, takimi jak choroby układu krążenia.
Opracowano na podstawie; JAMA, 4 grudnia 2020
Marcin Kargul