Giuseppe De Luca i wsp. Impact of COVID-19 Pandemic on Mechanical Reperfusion for Patients With STEMI. J Am Coll Cardiol. 2020 Nov, 76 (20) 2321–2330 (dostępny pełen tekst)
W czasie pandemiiCOVID-19 pojawiają się doniesienia o zmniejszeniu liczby hospitalizacji z powodu ostrych zespołów wieńcowych. W JACC opublikowano największą do tej pory analizę tego zagadnienia.
Retrospektywna analiza rejestru ISACS-STEMI (International Study on Acute Coronary Syndromes –ST Elevation Myocardial Infarction) objęła pacjentów z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST (STEMI) leczonych przezskórną interwencją wieńcową (PCI) w 77 ośrodkach w 18 krajach europejskich (w Polsce: Katowice, Kraków i Łódź). Porównywano okresy w marzec-kwiecień w 2019 i 2020 roku – łącznie 6 609 osób.
Stwierdzono, że w roku 2020 przeprowadzono mniej PCI o 19% ( (RR: 0.811; 95% CI: 0.78 do 0.84; p<0.0001). Stwierdzono także wydłużenie całkowitego czasu niedokrwienia i czasu od przyjęcia do pierwszej inflacji balonu (door-to-balloon).
Wykazano dużą zmienność pomiędzy ośrodkami, której nie tłumaczyło nasilenie epidemii w danym miejscu. Geograficzne największy spadek odnotowano na Bałkanach.
W 2020 r. rokowanie było gorsze (śmiertelność szpitalna 6.8% vs 4.9%, OR: 1.41; 95% CI: 1.15 do 1.71; p<0.001). Zmarło 18 z 62 osób z pozytywnym testem na koronawirusa (29%).
W dyskusji autorzy zwracają uwagę, iż:
– zakażenie SARS-COV-2 może bezpośrednio uszkadzać mięsień sercowy lub poprzez działanie prozapalne indukować zawał
– pacjenci mogą unikać zgłaszania objawów lub to opóźniać, z powodu obaw przed zakażeniem w szpitalu lub nie chcąc dodatkowo obciążać systemu opieki zdrowotnej.
– lockdown zmienił styl życia – mniej stresu w pracy, poprawa jakości powietrza a z drugiej strony bardziej siedzący tryb życia
– pewne znaczenie mogły mieć spekulacje o niekorzystnym wpływie inhibitorów układu RAAS, do czasu uspokojenia sytuacji przez towarzystwa naukowe
– na czas do interwencji wpływ miały kwestie proceduralne – np. badania przesiewowe pacjentów
Zdaniem autorów w świetle wyników badania władze wspierane przez towarzystwa naukowe powinny podjąć energiczne działania zapobiegające lekceważeniu przez pacjentów objawów zawału serca.
Opracowano na podstawie: Journal of the American College of Cardiology, 17 listopada 2020
Marcin Kargul