Frances A. Wood i wsp. N-of-1 Trial of a Statin, Placebo, or No Treatment to Assess Side Effects. N Engl J Med. 2020 online
Wielu pacjentów przyjmujących statyny skarży się na bóle mięśniowe. Ponad połowa przerywa leczenie w przeciągu dwóch lat. Jednakże badania randomizowane nie potwierdzają częstego występowania takich działań niepożądanych.
Podczas kongresu American Heart Association ogłoszono wyniki badania SAMSON (Self-Assessment Method for Statin Side-effects or Nocebo), które w rygorystyczny metodologiczne sposób oceniało to zjawisko. Pracę równoległe opublikowano w New England Journal of Medicine.
Do badania włączono 60 pacjentów, którzy w wywiadzie mieli przerwanie przyjmowania statyn w pierwszych dwóch tygodniach leczenia z powodu mięśniowych działań niepożądanych. W aktualnym badaniu w okresach miesięcznych w sposób randomizowany naprzemiennie przyjmowali 20 mg atorwastatyny lub placebo lub pozostawali bez tabletek. Cykl powtarzał się czterokrotnie.
Pacjenci odnotowywali w smartfonach nasilenie działań niepożądanych w skali 0-100.
Stwierdzono,że średni wynik nasilenia objawów wyniósł 16,3 podczas przyjmowania atorwasratyny i 15,4 podczas przyjmowania placebo (bez znamiennej różnicy) oraz tylko 8,0 w okresie nieprzyjmowania tabletek (P < .001 w porównaniu do statyny i placebo).
Zdaniem prezentującego wyniki Dr. Jamesa P. Howarda (Imperial College London), badanie potwierdza, że pacjenci rzeczywiście odczuwają działania niepożądane, ale w 90% można je wyjaśnić efektem nocebo. Ból mięśniowy w dużej mierze wynika z oczekiwania, że może wystąpić.
Co istotne, połowa uczestników pół roku po zakończeniu badania stosowała ponownie statyny, co autorzy wiążą ze zrozumieniem przez nich efektu nocebo.
Opracowano na podstawie: New England Journal of Medicine, 15 listopada 2020
Marcin Kargul