Angelo Carfì i wsp. Persistent Symptoms in Patients After Acute COVID-19. JAMA. 2020;324(6):603-605 (dostępny pełen tekst)
W ostatnim czasie pojawiło się kilka doniesień na temat przewlekłych objawów po przechorowaniu COVID-19. W JAMA opublikowano obserwacje lekarzy z Kliniki Gemelli w Rzymie.
Włączono 143 pacjentów wypisanych ze szpitala spełniających kryteria WHO dyskontynuacji kwarantanny (3 kolejne dni bez gorączki, poprawa innych objawów, dwa ujemne testy na obecność wirusa). Średni wiek chorych to 56,5 lat, 37% stanowiły kobiety, u 73% rozpoznano śródmiąższowe zapalenie płuc, 20% poddano sztucznej wentylacji, okres hospitalizacji wyniósł średnio 13,5 dni.
Obserwacja po wypisie trwała średnio 60 dni. Tylko 12,6% pacjentów nie miało żadnych objawów, 32% miało 1 lub 2 a 55% co najmniej 3 objawy. Najczęściej były to zmęczenie (53,1%), duszność (43,4%), bóle stawów (27,3%) i bóle w klatce piersiowej (21,7%).
Zdaniem autorów badanie wskazuje na konieczność długotrwałego monitorowania pacjentów po wypisie.
W komentarzu w serwisie Practice Update autor cytuje inne prace, dyskutuje możliwe mechanizmy patogenetyczne i analogie z Zespołem Przewlekłego Zmęczenia oraz sugeruje wskazówki postępowania.
Opracowano na podstawie: JAMA, sierpień 2020
Marcin Kargul