Giovanni Corrao i wsp. Balancing Cardiovascular Benefit and Diabetogenic Harm of Statin Therapy. Diabetes Res Clin Pract. 2020 online
Statyny należą do najczęściej przepisywanych leków. Zmniejszeniu ryzyka sercowo-naczyniowego (S-N) przy ich stosowaniu towarzyszy wzrost ryzyka cukrzycy. Autorzy z Włoch przedstawili nową ocenę bilansu korzyści i ryzyka statynoterapii w warunkach codziennej praktyki.
Do analizy włączono dane wszystkich mieszkańców Lombardii w wieku > 50 lat, u których w latach 2003-2005 rozpoczęto terapię statynami (n=115 939). Byli oni obserwowani do roku 2012 (średnio 8 lat). Na podstawie elektronicznych baz danych oceniono zgony/zdarzenia sercowo-naczyniowe (zgon z dowolnej przyczyny, zawał, udar, niewydolność serca) oraz nowe przypadki cukrzycy.
Średni wiek badanych to 65,5 lat, 46,4% stanowili mężczyźni, 25,8% badanych miało uprzednio epizod S-N. Adherencję na podstawie wykupionych recept (wskaźnik PDC, proportion of days covered) określono jaką bardzo niską (<10%) niską (11-50%), średnią (51-89%) i wysoką (>90%).
Stwierdzono, że w porównaniu z bardzo niską adherencją w kolejnych przedziałach adherencji redukcja ryzyka zgonów/zdarzeń sercowo-naczyniowych wyniosła odpowiednio: 13%, 24% i 28%. Efekt ten miał ten sam kierunek w różnych podgrupach ale był wyraźniejszy o osób starszych, z większą liczą chorób towarzyszących i z uprzednimi zdarzeniami S-N.
Analogicznie, ryzyko cukrzycy rosło wraz z adherencją do stosowania statyn o 23%, 55% i 67%.
Najlepszymi dla oceny bilansu korzyści do ryzyka są wskaźniki NNT (number needed to treat) i NNH (number needed to harm). Wyniosły one dla całej badanej populacji odpowiednio 26 i 65. NNT był niższy niż NNH we wszystkich podgrupach, najmniejsza różnica dotyczyła osób bez wcześniejszej choroby sercowo-naczyniowej (52 vs 64).
A zatem wyniki bardzo dużego badania w warunkach codziennej praktyki potwierdzają, że efekt prewencyjny statyn w odniesieniu do zgonów i zdarzeń sercowo-naczyniowych przewyższa zagrożenie w postaci rozwoju cukrzycy. Jest to silniej wyrażone w prewencji wtórnej niż pierwotnej. Jednak nawet gdy wskaźniki NNT i NNH są zbliżone, jak w prewencji pierwotnej, to choroby sercowo-naczyniowe mają większy wpływ na chorobowość i śmiertelność niż cukrzyca.
Zdaniem autorów, pomocne w podjęciu decyzji o rozpoczęciu leczenia są dane demograficzne i kliniczne pacjentów.
Opracowano na podstawie: Diabetes Research and Clinical Practice, 8 maja 2020
Marcin Kargul