Harry J. de Koning i wsp. Reduced Lung-Cancer Mortality with Volume CT Screening in a Randomized Trial. N Engl J Med 2020; 382:503-513
Najczęściej czytaną ostatnio pracą na łamach New England Journal of Medicine są wyniki badania NELSON (“NEderlands-Leuvens Longkanker Screening ONderzoek) poświęconego skuteczności skryningu raka płuc przy użyciu niskoemisyjnej tomografii komputerowej (CT).
Do prospektywnego randomizowanego badania włączono 15 789 aktywnych lub byłych palaczy w wieku 50-74 lata, przydzielonych do skryningu CT (wyjściowo, a następnie po 1, 3 i 5,5 roku) oraz grupy kontrolnej bez CT. Obserwacja trwała minimum 10 lat.
W tym czasie zapadalność na raka płuc w obu grupach wyniosła odpowiednio 5,58 i 4,91/1000 pacjento-lat. Zgony z powodu raka płuc wystąpiły odpowiednio u 2,5 i 3,3/1000 pacjento-lat. Skumulowany współczynnik śmiertelności wyniósł 0.76 (95% CI, 0.61 to 0.94; P=0.01), a zatem skryning zmniejszył ryzyko zgonu z powodu raka płuc w ciągu 10 lat o około jedną czwartą. Jednakże, co podkreślają komentatorzy, nie odnotowano redukcji śmiertelności całkowitej.
W opublikowanym w 2011 r. amerykańskim badaniu NLST (National Lung Screening Trial) CT zmniejszyła ryzyko zgonu z powodu raka płuc o 15-20% w porównaniu z konwencjonalnym zdjęciem RTG, co stało się podstawą wytycznych badań przesiewowych. Warto podkreślić, że w badaniu NLST stosowano ręczne pomiary średnicy guza a w badaniu NELSON półautomatyczny pomiar objętości guza, co pozwoliło znacząco ograniczyć fałszywie dodatnie wyniki.
Wdrożenie krajowych programów przesiewowych opartych protokół z badania NELSON mogłoby potencjalnie zapobiec 60-80 tysiącom zgonów w Europie rocznie. Aby opracować standardy skutecznej i efektywnej kosztowo implementacji takich programów, rozpoczęto pilotażowy, monitorowany program 4-In-The-Lung-Run (4ITLR) w Holandii, Niemczech, Hiszpanii, Francji i Włoszech, wsparty grantem z Unii Europejskiej.
Opracowano na podstawie: New England Journal of Medicine, 6 lutego 2020
Marcin Kargul