Tove Fall i wsp. Evidence of large genetic influences on dog ownership in the Swedish Twin Registry has implications for understanding domestication and health associations. Scientific Reports, volume 9, Article number: 7554 (2019) (dostępny pełen tekst)
Psy były najwcześniej udomowionymi zwierzętami, są dowody na ich obecność w społecznościach zbieracko-łowieckich 15 000 lat temu, choć są też głosy, że mogło być to nawet 30 000 lat temu. Psy przez wieki wypełniały wiele pożytecznych zadań a wzajemna interakcja miała duże znaczenie ewolucyjne dla ludzi i psów (dotyczy także innych zwierząt).
Współcześnie zwraca się wiele uwagi na prozdrowotne właściwości kontaktów z psami, wykorzystywane m.in. w dogoterapii. Posiadanie psa wiąże się z lepszym zdrowiem psychicznym i fizycznym, właściciele psów są bardziej aktywni fizycznie, mniej samotni i mają lepsze samopoczucie. Są również dane że rzadziej chorują na serce i żyją dłużej, a u dzieci rzadziej występuje astma.
Nie wiemy jednakże, czy efekty te bezpośrednio wynikają z kontaktu z psem, czy może znaczenie mają różnice w osobowości czy genach. W piśmie Scientific Reports opublikowano wyniki badania poświęconego temu zagadnieniu.
Wykorzystano dane 35 035 par bliźniąt mono- i di-zygotycznych urodzonych w latach 1926-1996 z rejestru Swedish Twin Registry. Za pomocą analizy modelowania równań strukturalnych oceniono, jaki wpływ na posiadanie psa w dorosłości mają czynniki wrodzone/geny, czynniki środowiskowe związane ze wspólnym wychowaniem i inne czynniki środowiskowe niedzielone z bliźniakiem.
Wykazano, że czynniki wrodzone stanowią u kobiet 57% a u mężczyzn 51%. Czynniki związane ze wspólnym wychowaniem miały znaczenie tylko we wczesnej dorosłości. Za pozostałą cześć odpowiadały niedzielone z bliźniakiem czynniki środowiskowe.
Autorzy wyciągają następujące wnioski:
– różnice genetyczne mogły mieć znaczenie dla zdolności udomawiania zwierząt w historii
– różnice genetyczne należy brać pod uwagę w badaniach nad wpływem psów na zdrowie
Nie są znane geny związane z chęcią posiadania psa, można założyć że jest to uwarunkowane wielogenowo. W dyskusji autorzy omawiają to zagadnienie wraz z ewentualnym znaczeniem różnic w cechach osobowości, które mogą pośredniczyć w związku miedzy posiadaniem psa a stanem zdrowia, np. ugodowość (agreeableness) jest częstsza u posiadaczy psów a jednocześnie wiąże się z niższym ryzykiem sercowo-naczyniowym i dłuższym życiem.
Opracowano na podstawie: Scientific Reports, 17 maja 2019
Marcin Kargul