Thomas F Lüscher. Novel cardiovascular risk factors: air pollution, air temperature, pain, and sleep duration. Eur Heart J 2019;20:1577-80 (dostępny pełen tekst)
Kilka prac w European Heart Journal poświęconych jest nowym, nieklasycznym czynnikom ryzyka sercowo-naczyniowego.
Jednym z nich jest zanieczyszczenie powietrza. W nowej pracy oszacowano, że powoduje ono 790 000 zgonów w Europie rocznie, z czego większość to zgony sercowo-naczyniowe Przekłada się to na skrócenie średniego czasu życia o 2,2 lat.
Czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego jest także bardzo niska i bardzo wysoka temperatura. Oceniano częstość zgonów z nią związanych w Augsburgu w Niemczech w latach 1987–2014. Stwierdzono w tym okresie trend w kierunku zwiększenia częstości zawałów związanych z wysoką temperatura, zwłaszcza w cukrzycy i dyslipidemii. Wysoka temperatura wydaje się być jak dotąd niedocenionym czynnikiem wyzwalającym ostry zawał serca.
Najnowsza klasyfikacja ICD 11 po raz pierwszy obejmuje pierwotny ból przewlekły (ból o niewyjaśnionej etiologii) jako odrębną kategorie diagnostyczną. W badaniu 4746 uczestników Framingham Heart Study obserwowanych prze 15 lat, rozlany przewlekły ból pierwotny występował u 14,5% badanych i łączył się ze wzrostem śmiertelności ogólnej o 16 % i śmiertelności sercowo-naczyniowej o 45%.
Czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego jest też zbyt krótki lub długi sen. W badaniu obejmującym 116 632 osób z 21 krajów, optymalna długość snu z najniższym ryzykiem wyniosła 6-8 godzin.
Opracowano na podstawie: European Heart Journal, 21 maja 2019
Marcin Kargul