Kevin D.Hall i wsp. Ultra-Processed Diets Cause Excess Calorie Intake and Weight Gain: An Inpatient Randomized Controlled Trial of Ad Libitum Food Intake. Cell Metabolism 2019 online (dostępny pełen tekst)
W ostatnich dekadach bardzo zwiększyła się konsumpcja żywności wysoko przetworzonej. Poddana licznym procesom fizycznym, chemicznym i biologicznym żywność jest bezpieczna mikrobiologicznie, wygodna, smaczna, dostępna cenowo i ma długi okres ważności do spożycia. Obecnie produkty wysoko przetworzone stanowią ponad połowę diety Amerykanów.
Zaobserwowano, że z większym spożyciem żywności wysoko przetworzonej wiąże się otyłość, ale do tej pory nie wykazano przyczynowego charakteru tej zależności. Piśmie Cell Metabolism opublikowano pracę poświęconą temu zagadnieniu.
W centrum badawczym National Institutes of Health w USA przebadano w ściśle kontrolowanych warunkach 20 zdrowych ochotników obu płci (średni wiek 31,2 lat, BMJ 27 kg/m2). W schemacie krzyżowym uczestnicy przyjmowali trzy posiłki wysoko przetworzone lub nieprzetworzone codziennie przez dwa tygodnie i odpowiednią drugą wersję przez kolejne dwa tygodnie.
Posiłki były tak zaprojektowane tak, aby w obu wersjach zawierać tę samą liczbę kalorii, gęstość kaloryczną, zawartość makroskładników, cukru, soli i błonnika. Wielkość konsumpcji pozostawała w gestii uczestników.
Stwierdzono, że ilość przyjętych kalorii była wyższa dla żywności wysoko przetworzonej o 508 ± 106 kcal/dziennie. Wyższe było spożycie węglowodanów, ale nie protein. W okresie spożywania żywności wysoko przetworzonej doszło do przyrostu wagi o 0,9 kg a w okresie konsumpcji żywności nieprzetworzone do spadku wagi również o 0,9 kg.
Zdaniem autorów ograniczenie konsumpcji produktów wysoko przetworzonych może być skuteczną strategią zapobiegania i leczenia otyłości. Zwracają oni uwagę, że :
– Badanie nie było zaprojektowane od oceny przyczyn a posiłki były dopasowane. Produkty przetworzone z reguły zawierają więcej cukrów prostych, tłuszczów nasyconych i sodu. W realnym życiu można spodziewać się zatem jeszcze większej różnicy.
– Istotne, że badanie prowadzono w ośrodku w którym uczestnicy mieszkali, co wyklucza niestosowanie się do badanej diety.
– Należy czynić wysiłki w celu „re-formulacji” żywności wysoko przetworzonej dla wyeliminowania jej szkodliwego działania przy zachowaniu zalet.
– Strategie ograniczania konsumpcji żywności wysoko przetworzonej muszą brać pod uwagę możliwości finansowe, czas i wysiłek związany z przygotowywaniem posiłków z żywności nieprzetworzonej – środki nie zawsze dostępne przy niższym statusie ekonomicznym.
Opracowano na podstawie: Cell Metabolism, 26 maja 2019
Marcin Kargul