Hayhoe B, Kim D, Aylin PP, et al. Adherence to guidelines in management of symptoms suggestive of heart failure in primary care. Heart 2019;105:678-685. (dostępny pełen tekst)
Podejrzenie niewydolności serca (NS) dotyczy pacjentów z objawami duszności, zmęczenia czy obrzęków stóp. Wczesne rozpoznanie ma kluczowe znaczenie dla skutecznego leczenia. Diagnozę utrudniają niespecyficzne objawy, atypowa prezentacja w podeszłym wieku, zazębianie się objawów z chorobami układu oddechowego.
Wytyczne National Institute for Health and Care Excellence (NICE) w Wielkiej Brytanii zalecają u pacjentów opieki podstawowej z objawami sugerującymi NS oznaczenie peptydów natriuretycznych dla wykluczenia NS, a następnie badanie echokardiograficzne oraz konsultację specjalistyczną (w ciągu 2-6 tygodni).
W piśmie Heart opublikowano pracę oceniającą ścieżkę diagnostyczną w warunkach codziennej praktyki. Analizowano dane rejestru Clinical Practice Research Datalink z lat 2010-2013.
W tym okresie rozpoznano NS u 42 403 pacjentów, z czego 16 597 zgłosiło się z objawami do lekarza opieki podstawowej (w pozostałych przypadkach diagnoza postawiona była podczas hospitalizacji).
U 39% pacjentów z objawami oceniono peptydy natriuretyczne lub zrobiono badanie ECHO (mediana czasu od objawów 292 dni). 36% skierowano na konsultacje specjalistyczną (mediana czasu 236 dni).
Mediana czasu od objawów do ostatecznej diagnozy wyniosła 972 dni a od objawów do rozpoczęcia podawania leków 803 dni. Wydłużenie było większe u kobiet, osób starszych, z niższym statusem ekonomicznym i z chorobami układu oddechowego.
A zatem ścieżka diagnostyczna trwa znacznie dłużej niż zalecają wytyczne NICE, opóźnienie badań diagnostycznych dla większości pacjentów przekracza pół roku.
Zdaniem autorów znaczenie ma brak implementacji wytycznych w praktyce, nadmiar pracy i niedoinwestowanie opieki podstawowej, a także utrudniony dostęp do diagnostyki i specjalistów. Istnieją niewykorzystane możliwości wcześniejszego rozpoznania i wdrożenia leczenia NS. Przyszłe wytyczne powinny podkreślać znaczenie objawów sugerujących NS oraz innych czynników związanych z pacjentem. Warto rozważyć badania przesiewowe peptydów natriuretycznych. Wymagane jest większe wsparcie lekarzy opieki podstawowej.
Opracowano na podstawie: Heart, maj 2019
Marcin Kargul