Thomas F Lüscher. Back to square one. The future of stem cell therapy and regenerative medicine after the recent events. Eur Heart J (2019)40, 1031-42 (dostępny pełen tekst)
Pomimo postępów w medycynie, większość chorób przewlekłych nie może zostać całkowicie wyleczona. Wraz z odkryciem pluripotencjalnych komórek macierzystych oraz opracowaniem ich indukcji z fibroblastów zrodziły się ogromne nadzieje na rozwój medycyny regeneracyjnej.
Jako pierwsze szerokie zastosowanie komórki macierzyste znalazły w leczeniu nowotworów krwi. Logiczne wydawały się próby ich użycia w leczeniu zaawansowanej niewydolności serca, w celu regeneracji komórek miokardium.
W modelach zwierzęcych takie podejście wydawało się skuteczne.Wkrótce zainicjowano pierwsze badania kliniczne z użyciem komórek macierzystych szpiku (BMC, bone marrow-derived cells) podawanych dowieńcowo u pacjentów po zawale. Stwierdzono jednak, że tylko w bardzo niewielkim stopniu pozostają one w sercu, większość odnaleziono w wątrobie, śledzionie i węzłach chłonnych. Wzrost frakcji wyrzutu jeśli już, to był marginalny.
Odkrycie dorosłych komórek macierzystych w innych organach, w tym w sercu (macierzyste komórki sercowe, CSC, cardiac stem cells), stworzyło nowe perspektywy, szczególnie w leczeniu niewydolności serca.
Na kongresie American Heart Association w listopadzie 2011 r. in zaprezentowano wyniki wielu prac poświęconych CSC. W większości odnotowano neutralny lub miernie korzystny wpływ na frakcję wyrzutu, poza pracą SCIPIO, gdzie wzrost EF u 14 pacjentów z kardiomiopatią niedokrwienną wyniósł średnio 8 punktów procentowych. Praca została szybko opublikowana w Lancecie.
Jednakże, wyniki te w następnych latach nie zostały potwierdzone mimo przeprowadzenia wielu badań. W październiku 2018 r. doszło do „trzęsienia ziemi” – specjalny komitet na Harvardzie przeanalizował badania z tego ośrodka (z udziałem jednego głównego badacza) i wystąpił o wycofanie 31 publikacji z powodu podejrzeń nierzetelności – dotyczyło to także badania SCIPIO.
Autor edytorialu omawia wnioski jaki płyną z przedstawionej historii. Jego zdaniem należy wcisnąć przycisk „reset” i przeanalizować, jak można wskrzesić ideę kardiologii regeneracyjnej.
Opracowano na podstawie: European Heart Journal, 1 kwietnia 2019