Terapia manualna kręgosłupa w bólu dolnej części pleców: meta-analiza

Sidney M Rubinstein i wsp. Benefits and harms of spinal manipulative therapy for the treatment of chronic low back pain: systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. BMJ 2019;364:l689 (dostępny pełen tekst)

Ból dolnej części pleców jest bardzo rozpowszechniony, stanowi drugą po zapaleniach dróg oddechowych najczęstszą przyczynę konsultacji lekarskich. W BMJ opublikowano wyniki przeglądu systematycznego i meta-analizy prac poświęconych skuteczności i bezpieczeństwu terapii manualnej kręgosłupa (chiropraktyki), określonej w języku angielskim jako spinal manipulative therapy (SMT).

Miejsce SMT w wytycznych jest różne, w niektórych krajach zaleca się jako leczenie pierwszego rzutu, w innych jako jeden z elementów terapii  (w tym ćwiczeń fizycznych), w jeszcze innych SMT nie znajduje miejsca w rekomendacjach. Najnowsze podsumowanie wielu wytycznych sugeruje, że terapia manualna  powinna być rozważana w drugim rzucie, jako uzupełnienie rekomendowanych:  ćwiczeń fizycznych i terapii kognitywno-poznawczej.

Do omawianej analizy włączono 47 badań randomizowanych o zróżnicowanej jakości  z udziałem 9211 uczestników w średnim wieku (35-60 lat). Stwierdzono, że:

– SMT ma podobny efekt jak rekomendowane terapie  w odniesieniu do bólu przewlekłego i jak się wydaje, nieco większy w odniesieniu do poprawy funkcjonalnej w ocenie krótkoterminowej

– Dane dotyczące porównania SMT z terapiami nierekomendowanymi  (np. elektroterapia) są słabsze jakościowo i z tego powodu konkluzje są niejasne.

– Dane dotyczące bezpieczeństwa również nie są niepełne. Większość opisanych działań niepożądanych była ze strony układu mięśniowo-szkieletowego, miała nasilenie łagodne lub umiarkowane i przejściowy charakter. Odnotowano jedno zdarzenie zakwalifikowane jako poważne.

Zdaniem autorów, najlepiej jeśli terapia manualna kręgosłupa jest elementem szerszego pakietu, obejmującego ćwiczenia fizyczne i ewentualnie interwencje psychologiczne (zgodnie z wytycznymi NICE). Jest to ważne, ponieważ SMT ma charakter bierny. Dlatego też istotna jest odpowiednia komunikacja z pacjentem w celu unikania przez niego niewłaściwych zachowań i  wzięcia przez niego odpowiedzialności za efekty leczenia.

Istotne jest także poinformowanie pacjenta o ewentualnych działaniach niepożądanych, które choć stosunkowo częste, to mają łagodny charakter. Poważniejsze zdarzenia są rzadkie.

Opracowano na podstawie: BMJ, 13 marca 2019

Marcin Kargul

0 replies on “Terapia manualna kręgosłupa w bólu dolnej części pleców: meta-analiza”