Cholesterol Treatment Trialists’ Collaboration. Efficacy and safety of statin therapy in older people: a meta-analysis of individual participant data from 28 randomised controlled trials. Lancet 2019; 393: 407–15 (dostępny pełen tekst)
Częstość stosowania statyn, zarówno w prewencji pierwotnej jak im wtórnej, maleje z wiekiem i jest znacząco niższa po 75 r. życia. Jedną z przyczyn może być niepewność, czy do tej grupy wiekowej można odnosić dane z badań randomizowanych, w których starsza populacja stanowi niewielki odsetek, a choroby współistniejące często są kryterium wyłączenia.
Dotychczasowe meta-analizy zagregowanych danych z opublikowanych raportów przyniosły niespójne wyniki dotyczące skuteczności statyn w starszym wieku. W piśmie Lancet opublikowano pierwszą meta-analizę na podstawie indywidualnych danych uczestników badań, co pozwoliło na wyodrębnienie grupy > 75 lat. Włączono 28 badań randomizowanych obejmujących co najmniej 1000 pacjentów, z co najmniej dwuletnim okresem obserwacji (łącznie blisko 190 tysięcy pacjentów, z tego ponad 14 tys. w wieku powyżej 75 lat). Mediana obserwacji wyniosła 4,9 lat.
Wykazano istotne zmniejszenie ryzyka sercowo-naczyniowego w grupie stosującej statyny. Redukcja ta malała z wiekiem, ale była dalej istotna statystyczne w najstarszej grupie wiekowej. Przykładowo dla ryzyka wieńcowego redukcja wyniosła 31% w grupie ≤ 55 lat i 18% w grupie >70 lat w przeliczeniu na obniżenie LDL-C o 1 mmol/L. Korzystne działanie statyn było wyraźniej zaznaczone w odniesieniu do ich stosowania w prewencji wtórnej.
Jak w konkluzji piszą autorzy, statyny powodują redukcję poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych niezależnie od wieku, ale dowody są słabsze u pacjentów starszych niż 75 lat bez objawów miażdżycy tętnic. Ta kwestia powinna być przedmiotem dalszych badań.
Opracowano na podstawie: Lancet, 2 lutego 2019
Marcin Kargul