J. Emanuel Finet & Gregory A. Wiggers. Pharmacologic Management of Cancer Therapeutics-Induced Cardiomyopathy in Adult Cancer Survivors. Curr Heart Fail Rep. 2018 Aug;15(4):270-279
Liczba chorych nowotwory w szybkim tempie rośnie na świecie z powodu postępów w ich wykrywaniu i leczeniu a także w związku ze wzrostem populacji i jej starzeniem. Szacuje się, że w 2026 r. w USA będzie ok. 26 milionów osób z rozpoznaną chorobą nowotworową (tzw.”cancer survivors”, wg. obowiązującej definicji wszystkie osoby z nowotworem od diagnozy do końca życia).
Tym samym znacząco rośnie liczba pacjentów z kardiologicznymi powikłaniami terapii onkologicznej mogącej powodować bezpośrednie uszkodzenie miokardium, zastawek, osierdzia i naczyń, co może prowadzić do niewydolności serca, nadciśnienia tętniczego, chorób zastawkowych, choroby wieńcowej, nadciśnienia płucnego, arytmii czy powikłań zakrzepowych.
Najistotniejszym powikłaniem jest wywołana leczeniem onkologicznym kardiomiopatia rozstrzeniowa (cancer therapeutics induced cardiomyopathy, CTIC). Najczęściej dotyczy osób z rakiem piersi i nowotworami hematologicznymi, z uwagi na częste stosowanie antracyklin oraz radioterapii klatki piersiowej. Częstość CTIC nie była systematycznie badana, w nowotworach hematologicznych ocenia się ją na 17-21%.
Do uszkodzenia miokardium dochodzi podczas terapii natomiast czas ewentualnego ujawnienia się kardiomiopatii rozstrzeniowej i objawów niewydolności serca zależy od nasilenia wstępnego uszkodzenia oraz uwarunkowanej indywidualnie sprawności mechanizmów kompensujących.
Artykuł w Current Heart Failure Reports omawia aktualny stan wiedzy na temat leczenia CTIC. W przeglądzie piśmiennictwa nie zidentyfikowano żadnych prospektywnych randomizowanych badań u osób dorosłych, zarówno opublikowanych jak i toczących się, poświęconych temu zagadnieniu.
W oparciu o dane retrospektywne wydaje się, że leczenie zgodne z obowiązującymi standardami daje podobne wyniki jak w przypadku idiopatycznej kardiomiopatii rozstrzeniowej (choć jeszcze przed dwoma dekadami uważano, że CTIC wiąże się z gorszym rokowaniem).
Przy planowaniu leczenia powinno się też uwzględnić inne ewentualne konsekwencje terapii onkologicznej – kliniczne, psychospołeczne czy finansowe (np. zaburzenia poznawcze, słuchu, wzroku, funkcji płuc, nerek, neuropatię obwodowa, przewlekły ból, zmęczenie czy niedoczynność tarczycy).
Zdaniem autorów przeprowadzenie badań randomizowanych w populacji „cancer survivors” poświęconych CTIC powinno być priorytetem kardioonkologii.
Opracowano na podstawie Current Heart Failure Reports, sierpień 2018
Marcin Kargul