Joshua Z. Goldenberg i wsp. Probiotics to Prevent Clostridium difficile Infection in Patients Receiving Antibiotics. JAMA. Published online (dostępny pełen tekst)
W cyklu JAMA Clinical Evidence Synopsis zamieszczono streszczenie przeglądu Cochrane na temat skuteczności probiotyków w zapobieganiu zakażeniu Clostridium difficile (CD) przy antybiotykoterapii.
Do analizy włączono 39 randomizowanych badań vs placebo lub brak leczenia z lat 1988-2012 z udziałem blisko 10 000 pacjentów (w tym 6 badań pediatrycznych). Badania nie obejmowały pacjentów z zaburzeniami odporności.
Stosowanie probiotyków w postaci preparatów pojedynczych lub złożonych (szczepy Saccharomyces, Lactobacilli, Bifidobacteria i Streptococci) wiązało się z niższym ryzykiem objawów infekcji CD (1,5% vs 4%, współczynnik ryzyka RR 0.40 [95%CI, 0.30-0.52]). Wskaźnik NNT (numer needed to treat) wyniósł 40.
Wyniki były spójne w grupach dorosłych i dzieci, przy niższych i wyższych dawkach probiotyków oraz przy różnych szczepach probiotyków. Różniły się natomiast w zależności od wyjściowego ryzyka zakażenia CD, statystycznie znamienny efekt uzyskano tylko u osób z najwyższym ryzykiem (>5% w grupach placebo lub bez leczenia) – NNT=12. Ogółem poziom dowodów został określony jako umiarkowany.
Stosowanie probiotyków wiązało się również z rzadszym występowaniem objawów niepożądanych, takich jak bóle brzucha i nudności (14,3% vs 17%) oraz i biegunki (12,2% vs 18,1%. Tutaj dowody określono jako niskiej jakości.
W artykule przypomniano, że aktualne wytyczne (American College of Gastroenterology, Association for Professionals in Infection Control and Epidemiology, European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases) nie zawierają szczegółowych rekomendacji odnośnie probiotyków przy antybiotykoterapii z powodu niedostatecznych dowodów.
Zdaniem autorów przeglądu Cochrane krótkoterminowe stosowanie probiotyków przy antybiotykoterapii wydaje się skuteczne i bezpieczne u pacjentów bez zaburzeń odporności czy ciężkiego osłabienia. Zwłaszcza u pacjentów hospitalizowanych (u których ryzyko infekcji Clostridium difficile zwykłe przekracza 5%) powinno się to rozważyć.
Opracowano na podstawie: JAMA, 19 lipca 2018
Marcin Kargul