Ronan Lordan i wsp. Dairy Fats and Cardiovascular Disease: Do We Really Need to Be Concerned? Foods 2018, 7 (3), 29 (dostępny pełen tekst)
Dieta i styl życia są kluczowymi modyfikowalnymi czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego i z tego względu przedmiotem wielu badań. Mleko i produkty mleczne są wartościowym źródłem makro i mikroelementów pokarmowych, są powszechnym elementem diety dla 6 miliardów ludzi, zwłaszcza w krajach rozwijających się. Zalecenia żywieniowe dotyczące tych kwestii ewoluują.
Wcześniejsze obserwacje podkreślały, że nasycone kwasy tłuszczowe zawarte w mleku i produktach mlecznych podnoszą stężenie LDL i mogą zwiększać ryzyko sercowo-naczyniowe. Ostatnio podkreśla się jednak, że związek ten jest bardziej złożony, obejmuje także efekty innych składników, jak kwasy nienasycone, fosfolipidy, proteiny, wapń, witaminy D i K. Są doniesienia o neutralnym a nawet pozytywnym wpływie mleka i jego pochodnych na zdrowie sercowo-naczyniowe, korzyściach w przypadku cukrzycy, otyłości i zespołu metabolicznego. W tym aspekcie znaczenie może mieć efekt przeciwzapalny, jak się wydaje silniej wyrażony w produktach pełnotłustych i sfermentowanych.
Wytyczne żywieniowe z lat 80-tych ubiegłego wieku „demonizowały” mleko i produkty mleczne z uwagi na kaloryczność i zawartość kwasów tłuszczowych nasyconych oraz cholesterolu. Zalecały mleko odtłuszczone (o%) lub nisko-tłuszczowe (1%) w ograniczonych ilościach.
Obecne wytyczne są niespójne, z reguły rekomendują 2-4 porcji mleka i produktów mlecznych z preferencją produktów nisko-tłuszczowych. American Diabetes Association zalicza mleko i jogurty o obniżonej zawartości tłuszczu jako jeden z dziewięciu „Diabetes Superfoods”, z kolei zalecenia opracowane na Harvardzie ograniczają spożycie do minimum.
Artykuł przeglądowy w piśmie „Foods” szczegółowo omawia te zagadnienia. Zdaniem autorów:
- Wyniki kilku meta-analiz sugerują, że pomimo dużej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych mleko i produkty mleczne mają pozytywny lub neutralny wpływ na układ sercowo-naczyniowy
- Spożywanie pełnotłustych produktów sprzyja dostarczaniu ważnych składników, przede wszystkim witamin D i K
- Wraz z poszerzaniem stanu wiedzy negatywny wizerunek tłuszczu w mleku ulega osłabieniu
- Umiarkowana konsumpcja pełnotłustego mleka i produktów mlecznych może być zalecana jako część zbilansowanej diety i stylu życia
- Produkty sfermentowane wydają się preferowane dla optymalnego dostarczania składników odżywczych i potencjalnych korzyści zdrowotnych
- Zamiast na stężeniu cholesterolu, uwaga badaczy powinna skupiać się na korzystnym wpływie mleka i produktów mlecznych na biomarkery zapalenia
Opracowano na podstawie: Foods, marzc 2018
Marcin Kargul