Procedury diagnostyczne i terapeutyczne o wątpliwej skuteczności – przegląd najnowszych badań

Daniel J. Morgan i wsp. 2017 Update on Medical Overuse. A Systematic Review. JAMA Intern Med online

Nadużywanie procedur medycznych (medical overuse) może być  zdefiniowane jako opieka zdrowotna, której ryzyko i potencjalne szkody przewyższają korzyści uzyskane przez pacjenta. Pojęcie to obejmuje niepotrzebne badania diagnostyczne (overtesting) często prowadzące do nadrozpoznawalności (overdiagnosis) wówczas, gdy diagnozowane są stany, które nigdy nie spowodują dolegliwości i nie mają wpływu na rokowanie. Nadużywaniem może być także  nadmierne leczenie (overtreatment) w następstwie nadrozpoznawalności lub w przypadku terapii, która ma minimalną skuteczność  lub nie przynosi żadnych korzyści klinicznych.

W JAMA Internal Medicine opublikowano coroczny przegląd najważniejszych publikacji  dotyczących nadużywania procedur medycznych. Spośród 1224 artykułów opublikowanych w 2016 r. autorzy wybrali ich zdaniem najbardziej istotne dla praktyki klinicznej:

  1. Echokardiografia przezprzełykowa (TEE) nie przynosi korzyści klinicznych w porównaniu z badaniem przezklatkowym (TTE) u pacjentów z kryptogennym udarem niedokrwiennym.
  1. Nadużywanie angiografii tomografii komputerowej tętnic płucnych w diagnostyce ewentualnej zatorowości płucnej   przy  niskim bądź pośrednim jej prawdopodobieństwie.
  1. Nadużywanie badania TK w oddziałach ratunkowych przy objawach ze strony górnych i dolnych dróg oddechowych (wzrost z 2,2% do 9,4% w okresie 2001/2002-2009/2010). Nie poprawia to rokowania, przyczynia się do nadrozpoznawalności i powoduje narażenie radiacyjne.
  2. Ultrasonografia i rewaskularyzacja tętnic szyjnych u bezobjawowych pacjentów bez odpowiednich wskazań.
  1. Agresywne leczenie wczesnych faz raka prostaty wykrytego na podstawie oznaczenia PSE nie poprawia rokowania i zwiększa ryzyko zaburzeń erekcji i nietrzymania moczu oraz pogarsza jakość życia.
  1. Tlenoterapia u pacjentów ze stabilną  POChP  i umiarkowanym zmniejszeniem  saturacji (89%-93%) nie poprawia rokowania.
  1. Brak korzyści operacyjnego leczenia zwyrodnieniowego uszkodzenia łękotki.
  1. Niewielkie korzyści leczenia żywieniowego u niedożywionych hospitalizowanych pacjentów w ostrej fazie choroby ( metaanaliza 22 badań)

Opracowano na podstawie: JAMA Internal Medicine, 2 października 2017

Marcin Kargul

 

0 replies on “Procedury diagnostyczne i terapeutyczne o wątpliwej skuteczności – przegląd najnowszych badań”