Zwierzę domowe- antidotum na stres u dzieci?

Kertes DA i wsp. Effect of Pet Dogs on Children’s Perceived Stress and Cortisol Stress Response. Social Development 2017;26:382

Nadmierny stres wiąże się ze schorzeniami, jak między innymi cukrzyca, choroby serca, depresja czy  zaburzenia lękowe. Często łączymy stres z dorosłymi obowiązkami, takimi jak wywiązywanie się z terminów czy utrzymywanie rodziny. Jednakże dzieci też mogą czuć się zestresowane, a długotrwały stres może mieć negatywny wpływ na zdrowie psychiczne  i fizyczne, podobnie jak u dorosłych.

Jedno z badań przeprowadzonych przez American Psychological Association wykazało, że prawie jedna trzecia dzieci, z którymi przeprowadzono wywiad, doświadczyła fizycznego objawu związanego z stresem w poprzedzającym miesiącu, w postaci kłopotów z zasypianiem, bólów głowy czy brzucha.

Jak reagujemy na stres jest oczywiście kwestią indywidualną. National Institute of Mental Health  (NIMH) wyjaśnia, że niektórzy ludzie mogą radzić sobie ze stresem skuteczniej niż inni, używając bardzo różnych mechanizmów. Badania wykazały, że zwierzęta pomagają dorosłym w uspokojeniu, a tym samym zmniejszeniu poziomu stresu. Ale czy to samo dotyczy dzieci?

Naukowcy z University of Florida przeprowadzili badanie, które sprawdzało czy zwierzęta domowe zapewniają dzieciom wsparcie emocjonalne. Badanie obejmowało 101 dzieci w wieku 7-12lat, które miały zwierzę. Aby przetestować poziom stresu u dzieci, badacze poprosili o wykonanie dwóch zadań: mówienia publicznego i arytmetyki umysłowej. Zadania te powodują stres i podnoszą poziom kortyzolu (proporcjonalnie do nasilenia) u dzieci.

Badacze losowo przydzielili dzieci do 3 grup: pierwsza z towarzystwem psa,  druga z obecnym rodzicem, trzecia bez nikogo wspierającego. Aby ocenić poziom kortyzolu zebrano próbki śliny od uczestników przed i po zakończeniu zadania.

Wykazano, że interakcja z psem sprawia, że dzieci czują się mniej zestresowane. Te które miały psa domowego z sobą czuły się mniej zestresowane w porównaniu z tymi, które miały wsparcie rodzica lub były same. Poziom stresu  różnił się w zależności od rodzaju otrzymywanego wsparcia, ale także od tego, jak mocno dzieci angażowały się w relację ze swoim zwierzakiem. Dzieci, które aktywnie zabiegały o uwagę swoich psów, wołały je i głaskały, miały niższe poziomy kortyzolu w porównaniu z dziećmi, które robiły to w mniejszym stopniu.

Średnie dzieciństwo (wiek wczesnoszkolny) to czas, kiedy formy wsparcia społecznego dzieci wykraczają poza kontakty z rodzicami, a  emocjonalne i biologiczne zdolności do radzenia sobie ze stresem  dojrzewają. Wiadomo, że uczenie się radzenia sobie ze stresem w dzieciństwie ma stałe konsekwencje dla zdrowia emocjonalnego i dobrostanu ogólnego w wieku dorosłym. Musimy starać się lepiej zrozumieć, jakie czynniki łagodzą stres we wczesnym okresie życia, aby zapobiec wielu zdrowotnym konsekwencjom.

Opracowano na podstawie: Social Development, maj 2017

Emilia Kudraszew