Li NP, Kanazawa S . Country roads, take me home… to my friends: How intelligence, population density, and friendship affect modern happiness. Br J Psychol. 2016;107(4):675-697 (dostępny pełen tekst)
Co powoduje, że czujemy się zadowoleni z życia? Pracę z zakresu psychologii pozytywnej i ewolucyjnej opublikowano w British Journal of Psychology.
Założenia badania oparte były na teorii „szczęścia na sawannie” (savanna theory of happiness) zgodnie z którą okoliczności zwiększające zadowolenie z życia naszych przodków w społecznościach zbieracko-łowieckich mają znaczenie także dla nas.
Autorzy przeprowadzili badanie ankietowe wśród 15 000 osób w USA w wieku 18-28 lat. Zadowolenie z życia określano w skali 1 – bardzo niezadowolony do 5 – bardzo zadowolony.
Stwierdzono odwrotną korelację zadowolenia z życia z gęstością zaludnienia, tzn. najbardziej zadowoleni z życia byli mieszkańcy małych ośrodków. Jest to zgodne z wcześniejszymi badaniami wskazującymi na gradację rosnącego poczucia szczęścia w kierunku miasto-wieś.
Stwierdzono także, że zadowolenie życia koreluje dodatnio z częstością kontaktów z przyjaciółmi (skala 1 – ≥7 tygodniowo).
Jednakże, odmienne wyniki odnotowano podgrupie osób najbardziej inteligentnych, gdzie opisane korelacje zanikały lub wręcz ulegały odwróceniu. Takie osoby były bardziej zadowolone, gdy socjalizacja z przyjaciółmi była rzadsza a duża gęstość zaludnienia wpływała na ich niezadowolenie z życia w znacznie mniejszym stopniu.
Jakie mogą być wytłumaczenia tych obserwacji? Sugeruje się, że osoby najbardziej inteligentne poświęcają mniej czasu interakcjom towarzyskim, ponieważ są skoncentrowane na dalekosiężnych celach np. praca naukowa, pisanie książki itp., a kontakty towarzyskie w tym przeszkadzają i w ten sposób zmniejszają zadowolenie z życia.
Autorzy proponują też następujące wyjaśnienie: ludzki mózg wykształcił się aby sprostać wymaganiom życia na sawannie, gdzie gęstość zaludnienia była niska a kontakty towarzyskie w obrębie plemion liczących ok. 150 osób pomagały w przeżyciu i reprodukcji.
Od tego czasu warunki życia bardzo się zmieniły ale ludzka biologia nie zdążyła w pełni dostosować się do tego. Osoby bardziej inteligentne mają większą umiejętność dostosowania się do nowych (z ewolucyjnej perspektywy) warunków życia.
W opinii autorów:
Praca uzupełnia rosnący zasób wiedzy na temat teorii ewolucyjnego niedopasowania (evolutionary mismatch theory) wskazującej, że wiele bolączek nowoczesnego społeczeństwa wynika z rozbieżności pomiędzy współczesnym środowiskiem a środowiskiem naszych przodków, w którym nasz mózg rozwinął się i zaadaptował.
Opracowano na podstawie: British Journal of Psychology, listopad 2016
Marcin Kargul