Dori Steinberg i wsp. The DASH Diet, 20 Years Later. JAMA. Published online (dostępny pełen tekst)
Komentarz z cyklu Viewpoint w JAMA poświęcony jest diecie DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) – mija 20 lat od pierwszej publikacji na temat jej skuteczności.
Dieta DASH opiera się na spożywaniu pokarmów bogatych w proteiny, błonnik, potas, magnez, wapń – jak owoce i warzywa, orzechy, rośliny strączkowe, produkty pełnoziarniste, chude mięso, ryby oraz produkty mleczne z obniżoną zawartością tłuszczu. Ograniczać należy cukier i tłuszcze nasycone a dodatkowe ograniczanie sodu zwiększa skuteczność diety.
W pierwszym badaniu dieta DASH (vs typowa dieta amerykańska) w 8-tygodniowej obserwacji przyniosła redukcję ciśnienia średnio o 5,5/3 mm Hg, a u osób z nadciśnieniem o 10,7/4,7 mm Hg. Efekt był widoczny już po 2 tygodniach stosowania.
Od tego czasu dieta DASH jest częścią amerykańskich wytycznych postępowania w nadciśnieniu oraz zaleceń żywieniowych, jednakże jej praktyczne zastosowanie jest ograniczone – wg danych z badania NHANES z lat 2007-2012 średni wskaźnik przestrzegania diety DASH wynosił 2,6 w skali do 9. Jakie są zatem bariery?
Na poziomie populacyjnym znaczenie ma łatwa dostępność tanich produktów o dużej zawartości kalorii i małej wartości odżywczej. Jednocześnie owoce i warzywa są relatywnie drogie.
Na poziomie klinicznym lekarze przyznają, że nie mają czasu (a także odpowiedniej wiedzy o diecie DASH) dla udzielania porad żywieniowych, jeśli już to koncentrują się na ograniczeniu sodu w diecie.
Na poziomie indywidualnym implementacja diety wymaga utrwalonych zmian behawioralnych. Zdaniem autorów pomocne mogą być nowe technologie elektroniczne, pozwalające na bezpośredni dostęp do grup o niskim statusie społeczno-ekonomicznym, o największym ryzyku sercowo-naczyniowym. Skuteczność takiego podejścia musi zostać przebadana.
Według szacunków pełne przestrzeganie przez osoby z nadciśnieniem diety DASH pozwoliłoby na uniknięcie 400 tysięcy zdarzeń sercowo-naczyniowych w USA w ciągu 10 lat. Kluczowe jest kontynuowanie wysiłków na rzecz jej upowszechnienia.
Opracowano na podstawie JAMA, 7 marca 2017
Marcin Kargul