Gerd Laux i wsp. Pooled Analysis of Four Non-Interventional Studies: Effectiveness and Tolerability of the Antidepressant Agomelatine in Daily Practice. Adv Ther 2017 online (dostępny pełen tekst)
Randomizowane kontrolowane badania oceniające skuteczność i tolerancję leków prowadzone są u wyselekcjonowanych pacjentów według ściśle zdefiniowanych protokółów z uwzględnieniem licznych kryteriów wyłączenia. Cennym uzupełnieniem takich badań są badania nieinterwencyjne, prowadzone w warunkach codziennej praktyki klinicznej. W odniesieniu do leczenia depresji pozwalają one uwzględnić heterogenną populację pacjentów (włączając osoby w starszym wieku), często z towarzyszącymi innymi zaburzeniami psychicznymi i somatycznymi, przyjmujących inne leki i narażonych z tego powodu na interakcje lekowe.
W piśmie Advances in Therapy opublikowano metaanalizę 4 otwartych, wieloośrodkowych, prospektywnych, nieinterwencyjnych badań nad zastosowaniem agomelatyny (w dawce 25-50 mg/dobę) w leczeniu depresji, przeprowadzonych w latach 2009-2013 w Niemczech (VIVALDI, VIVALDI Praxis, VITAL, VIVRE). Główna ocena dotyczyła obserwacji po 12 tygodniach (n = 9601) a subanalizy także po 24 i 54 tygodniach.
60,1% badanych było przed włączeniem leczonych przeciwdepresyjnie (z tego SSRI=31,4%; TCA=23,2%, mirtazapina=15,2%, SNRI=14,3%). U 18,9% badanych kontynuowano dotychczasowe leczenie w skojarzeniu z agomelatyną.
71,9% włączonych miało towarzyszące zaburzenia psychiczne. Łącznie 31,% uczestników stosowało w trakcie badań inne leki działające na ośrodkowy układ nerwowy, oprócz wspomnianych leków przeciwdepresyjnych były to: 13.0% zolpidem lub zopiklon; 10.1% bezodiazepiny; 5,7% leki przeciwpsychotyczne, 2,2% leki przeciwdrgawkowe.
Na podstawie skali Clinical Global Impression -Severity Scale (CGI- S) po 12, 24 i 54 tygodniach stosowania agomelatyny poprawę stwierdzono u 78,7%; 79,3% i 75,9% a remisję u 34,5%; 38,1% i 47,5%.
W okresie 12 tygodni działania niepożądane wystąpiły u 511 pacjentów (5,32%, najczęściej bóle głowy 0,92%, i nudności 0,75%), w tym poważne działania niepożądane u 18 pacjentów (0,19%). Działania niepożądane występowały najczęściej w pierwszych tygodniach leczenia.
Ogółem u 49 (0,5%) odnotowano zwiększenie stężenia transaminaz > 3 x górnej granicy normy, u jednego pacjenta (0,03%) zaobserwowano zapalenie wątroby z ustąpieniem objawów po dyskontynuacji leczenia.
Zdaniem autorów agomelatyna skutecznie zmniejszyła objawy depresji z ogólną dobrą tolerancją leczenia. Praca dostarcza naturalistycznych danych na temat wpływu na funkcje wątroby – głównie jako przejściowe, odwracalne zwiększenie stężenia transaminaz w ciągu pierwszych 12 tygodni leczenia, co jest potwierdzeniem aktualnych rekomendacji monitorowania czynności wątroby.
Opracowano na podstawie: Advances in Therapy, 18 lutego 2017
Marcin Kargul