Muthiah Vaduganathan i wsp. Mode of Death in Heart Failure With Preserved Ejection Fraction. J Am Coll Cardiol 2017;69:556 (dostępny pełen tekst)
Wzrasta chorobowość z powodu niewydolności serca z zachowaną frakcją wyrzutu (heart failure with preserved ejection fraction, HFpEF), ale do tej pory nie jest znane leczenie jednoznacznie poprawiające przebieg choroby. Może to wynikać z heterogeniczności profili klinicznych, ale również z faktu, że nie ma wielu badań poświęconych przyczynom zgonów u takich chorych.
W JACC opublikowano przegląd systematyczny na ten temat, który objął 8 badań randomizowanych i 24 badania epidemiologiczne.
Stwierdzono, że w HFpEF przyczyny sercowo-naczyniowe (CV) odpowiadają za ok. 60-70% a nie sercowo-naczyniowe za 20-30% zgonów (pozostałe to przyczyny nieznane/nieraportowane). Według piśmiennictwa dla niewydolności serca ze zmniejszoną frakcją wyrzutu (HFrEF) proporcje wynoszą 80-85% do 15-20%.
Nagła śmierć sercowa w HFpEF stanowiła ok. 40% zgonów CV, nieco mniej niż podają dane dla HFrEF. Jednakże, podczas gdy w HFrEF są to najczęściej arytmie komorowe, w HFpEF uważa się, że dużą część stanowić mogą zaburzenia nie poddające się defibrylacji, jak asystolia, aktywność elektryczna bez tętna, bradykardia, a także masywny zator tętnicy płucnej czy pęknięcie tętniaka aorty.
Zgony bezpośrednio z powodu niewydolności serca w obu rodzajach HF stanowią ok 20-30% zgonów CV. Tu też jest różnica, w HFrEF dominuje niewydolność serca jako pompy i wstrząs kardiogenny a w HFpEF częstym mechanizmem jest nasilające się nadciśnienie płucne, niewydolność prawokomorowa i/lub pogorszenie funkcji nerek prowadzące do niewydolności wielonarządowej.
Zawał i udar stanowią po około 5-15% zgonów CV w HFpEF.
Wśród zgonów nie sercowo-naczyniowych w HFpEF najczęstsze były zgony z powodu nowotworu (30-40%) oraz infekcji/sepsy (25%) a dalej z powodów płucnych, gastrologicznych i nefrologicznych.
W opinii autorów wiedza na temat przyczyn zgonów w HFpEF jest ograniczona a definicje stosowane a badaniach nad HFrEF (np. nagłego zgonu sercowego czy zgonu z powodu HF) nie do końca przystają do populacji z HFpEF.
Ich zdaniem istnieje potrzeba globalnego wieloośrodkowego, prospektywnego rejestru pacjentów w celu lepszego poznania naturalnej historii HFpEF. Wiedza na temat przyczyn zgonów pozwoli na lepsze zrozumienie tej złożonej jednostki chorobowej i przez to opracowanie nowych metod terapeutycznych.
Opracowanona podstawie: JACC, luty 2017
Marcin Kargul