Honor Whiteman. Red meat: Good or bad for health? Medical News of Today.
Czerwone mięso, jak wołowina, cielęcina, wieprzowina baranina, jagnięcina (często spożywane w postaci przetworzonej – wędliny, wędzonki) zawiera ważne składniki odżywcze: aminokwasy egzogenne, witaminy (zwłaszcza B3 i B12) i minerały (zwłaszcza żelazo i cynk). Żelazo zawarte w mięsie jest lepiej przyswajalne niż pochodzenia roślinnego.
W ostatnich dekadach notuje się w krajach rozwiniętych zmniejszenie spożycia czerwonego mięsa wskutek upowszechniania doniesień o jego niekorzystnych skutkach zdrowotnych. W USA średnie roczne spożycie na głowę mieszkańca w zmniejszyło się ze 145,8 funtów w 1979 r. do 106,6 funtów w 2015.
Około 8 milionów Amerykanów jest wegetarianinami lub weganami (głównie z motywacji etycznych). Jednocześnie 37 milionów podaje, że w restauracjach wybiera dania bezmięsne zawsze lub czasami, głównie z powodów zdrowotnych.
Liczne badania dowodzą korzyści zdrowotnych diety opartej na roślinach. Zgodnie ze stanowiskiem Academy of Nutrition and Dietetics z 2016 r. dieta taka zmniejsza ryzyko cukrzycy (o 62%) a także zawału i udaru.
Spośród potencjalnych zagrożeń zdrowotnych spożywania czerwonego mięsa na pierwszym miejscu wymienia się raka.
W raporcie WHO International Agency for Research on Cancer (IARC) Working Group z 2015 r. czerwone mięso włączono do listy karcenogenów (w kategoriach: mięso nieprzetworzone – ograniczone dowody, mięso przetworzone – dostateczne dowody). Decyzje oparto na przeglądzie ponad 800 publikacji naukowych.
Każda porcja 50 g przetworzonego czerwonego mięsa dziennie zwiększa ryzyko raka jelita grubego o 18%. Sugeruje się także związek z rakiem trzustki i prostaty.
Są również doniesienia o związku spożywania czerwonego mięsa z innymi chorobami.
W badaniu opublikowanym w Journal of the American Society of Nephrology, w populacji ogólnej Singapuru spożycie czerwonego mięsa w górnym kwartylu wiązało się ze zwiększeniem ryzyka schyłkowej niewydolności nerek o 40% w porównaniu z dolnym kwartylem (średnio 15 lat obserwacji). Autorzy sugerują warzywa ewentualnie ryby, owoce morza i drób jako źródło protein zamiast czerwonego mięsa.
W odniesieniu do chorób serca, w badaniu szwedzkim spożywanie ≥75 g przetworzonego czerwonego mięsa dziennie vs < 25 g wiązało się ze wzrostem ryzyka niewydolności serca o 28%. Z kolei metaanaliza badań randomizowanych nie potwierdziła związku spożycia czerwonego mięsa z ryzykiem sercowo-naczyniowym.
Jakie są zatem rekomendacje żywieniowe?
American Institute for Cancer Research zaleca nie więcej niż 18 uncji (510 g) czerwonego mięsa tygodniowo przy unikaniu produktów przetworzonych. Wytyczne 2015-2020 Dietary Guidelines for Americans zalecają ograniczenie spożycia bez limitów ilościowych.
Zdaniem Dr. Christophera Wilda, dyrektora IARC, wyniki badań nad ryzykiem raka są poparciem dla ograniczania konsumpcji czerwonego mięsa. Z drugiej strony ma ono wartości odżywcze. Obserwacje te powinny być uwzględnione w przyszłych badaniach oceniających bilans zagrożeń i korzyści dla opracowania najodpowiedniejszych rekomendacji żywieniowych.
Opracowano na podstawie: Medical News of Today, 25 stycznia 2017
Marcin Kargul