Daniel J. Morgan i wsp. 2016 Update on Medical Overuse? A Systematic Review. JAMA Intern Med. Published online
Nadużywanie procedur medycznych (medical overuse) może być zdefiniowane jako opieka zdrowotna, której ryzyko i potencjalne szkody przewyższają korzyści uzyskane przez pacjenta. Pojęcie to obejmuje nadrozpoznawalność (overdiagnosis) wówczas, gdy diagnozowane są stany, które nigdy nie spowodują dolegliwości i nadmierne leczenie (overtreatment) w następstwie nadrozpoznawalności lub w przypadku terapii, która ma minimalną skuteczność lub nie przynosi żadnych korzyści klinicznych.
W JAMA Internal Medicine opublikowano przegląd najważniejszych publikacji 2015 roku dotyczących nadużywania procedur medycznych. Spośród 821 artykułów autorzy wybrali 10 ich zdaniem najbardziej istotnych dla praktyki klinicznej:
- Zwiększenie częstości konsultacji specjalistycznych i badań obrazowych w niepowikłanym bólu głowy (z 6,7% w 2000 r. do 13,9% w 2010 r.)
- Niepotrzebne hospitalizacje z powodu omdleń niskiego ryzyka związane z przeprowadzeniem średnio 10,8 badań diagnostycznych
- Kolonoskopia w krótszych przedziałach czasowych niż zalecają wytyczne (34% pacjentów)
- Stosowanie doustnych koagulantów w niezastawkowym migotaniu przedsionków u co czwartego pacjenta w młodszym wieku bez czynników ryzyka udaru
- Terapia substytucyjna testosteronem (94% pacjentów bez wskazań zgodnych z wytycznymi)
- Kontynuacja leczenia opioidami po przedawkowaniu u 91% pacjentów leczonych długoterminowo z powodu bólu nienowotworowego
- Zbyt niskie cele kontroli glikemii u starszych pacjentów z krótką dalszą przewidywaną długością życia (61% pacjentów)
- Leczenie ostrego bólu okolicy lędźwiowo-krzyżowej skojarzeniem oksykodonu z paracetamolem
- Nadużywanie detekcji Clostridium difficile metodami molekularnymi
- Powtarzane badania obrazowe przy łagodnych zmianach ogniskowych tarczycy
Jak zwracają uwagę autorzy, liczba badań poświęconych procedurom diagnostycznym i terapeutycznym o wątpliwej skuteczności podwoiła się w stosunku do 2014 r.
Opracowano na podstawie JAMA Internal Medicine, 19 września 2016
Marcin Kargul