Nick Townsend i wsp. Cardiovascular disease in Europe: epidemiological update 2016. Eur Heart J. (2016) 37 (42): 3232-3245 (dostępny pełęn tekst)
W niektórych krajach europejskich umieralność z powodu nowotworów „wyprzedziła” umieralność sercowo-naczyniową (CV, cardiovascular). W ostatniej dekadzie odnotowano znaczną redukcję zgonów sercowo-naczyniowych.
Takie wnioski płyną z pracy opublikowanej w European Heart Journal (omówionej tez w serwisie Science Daily). Analizą objęto 53 kraje z Europejskiego Regionu WHO (w tym Izrael, kraje Azji Środkowej i Kaukazu).
W tych krajach w 2013 roku doszło do ok. 4 milionów zgonów CV co stanowiło ok. 45% wszystkich zgonów (kobiety 49%, mężczyźni 40%). Odsetek ten wynosił odpowiednio 33%, 38% i 54% w krajach należących do Unii Europejskiej przed 2004 r. (EU 15), krajach które przystąpiły do EU w roku 2004 i później oraz krajach spoza Unii.
Standaryzowane wskaźniki umieralności CV różniły się nawet 6-krotnie, od 275.2/100,000 u mężczyzn i 174.1/100,000 u kobiet we Francji do 1544.9/100,000 u mężczyzn w Ukrainie i 1087.4/100,000 u kobiet w Kirgistanie.
Wskaźniki umieralności CV w latach 2003-2013 zmniejszyły się nawet o blisko 50% (mężczyźni w Luksemburgu, kobiety w Portugalii). W krajach innych niż EU 15 spadki były mniejsze.
Orientacyjnie połowę tej redukcji można przypisać zmniejszeniu zapadalności a połowę poprawie wyników leczenia. Zdaniem Nicka Towsenda (University of Oxford, UK), jednego z autorów analizy:
Jest to połączenie interwencji populacyjnych z zakresu zdrowia publicznego, jak zmniejszenie częstości palenia, z leczeniem farmakologicznym oraz takimi czynnikami jak szersze stosowanie stentów
W 2013 r. w 12 krajach u mężczyzn (Belgia, Dania, Francja, Włochy, Luksemburg, Holandia, Portugalia, Słowenia, Hiszpania, UK, Norwegia, Izrael) oraz w 2 krajach u kobiet (Dania, Izrael) umieralność CV była niższa niż umieralność z powodu nowotworów. Pierwszym krajem, w którym doszło do takiej zamiany była Francja w 1988 r.
Wyjaśnienie tej obserwacji może być następujące:
– zmniejszenie umieralności CV wydłuża życie i zwiększa szansę zachorowania na nowotwór
– 85% ryzyka CV może być przypisane czynnikom behawioralnym, jak palenie, aktywność fizyczna, dieta, alkohol. W przypadku nowotworu jest to około połowa
– choroby CV związane są z predyktorami, jak nadciśnienie, dyslipidemia, co pozwala łatwiej zidentyfikować osoby narażone i wdrożyć odpowiednie interwencje
Zmniejszenie umieralności CV jest bardzo optymistyczne, ale należy pamiętać o wzroście w ostatnich laatch częstości nadwagi, otyłości i cukrzycy, co w przyszłości może wpłynąć zniwelowanie lub nawet odwrócenia obserwowanego trendu.
Opracowano na podstawie: European Heart Journal, 15 sierpnia 2016
Marcin Kargul