Jody W. Zylke, MD; Howard Bauchner, MD. The Unrelenting Challenge of Obesity. JAMA. 2016;315(21):2277-2278
Dane ze Stanów Zjednoczonych dotyczące epidemii otyłości biją na alarm. Prace Legal i wsp. oraz Ogden i wsp. opublikowane na łamach JAMA podają, że w latach 2013-2014 w reprezentatywnej grupie 5455 dorosłych 35,0 % mężczyzn było otyłych (BMI≥ 30), w tym 5,5% chorobliwie otyłych (BMI ≥40), zaś wśród kobiet 40,4% było otyłych, w tym 9,9% chorobliwie otyłych ( NHANES). Te wartości nie zmieniły się od 2005 roku, jeżeli chodzi o mężczyzn, zaś wykazały niewielki wzrost w grupie kobiet.
Dane dotyczące dzieci są podobne. W kohorcie 7017 dzieci w wieku 2-19 lat w okresie pomiędzy 2011-2014 częstość otyłości wynosiła 17%, a chorobliwej otyłości 5,8%. Wskaźniki otyłości spadły w stosunku do 2003-2004 roku w grupie wiekowej 2-5lat, utrzymały swoją wartość w stosunku do 2007-2008 w grupie 6-11 latków, zaś wśród młodzieży utrzymują tendencje wzrostową od 1998 roku.
Autorzy opinii opublikowanej w tym samym numerze JAMA zauważają, że dane te wskazują na niską skuteczność działań mających powstrzymać epidemię otyłości podejmowanych przez organizacje rządowe, towarzystwa naukowe czy różne fundacje. Na poziomie społeczności lokalnych, szkół, środowisk pracy wysiłki w tym zakresie również nie odznaczają się efektywnością.
Autorzy podkreślają rolę profilaktyki. Interwencje powinny rozpocząć się od kobiet w wieku rozrodczym. Wiele badań sugeruje, że otyłość ciężarnych związana jest z masą urodzeniową dziecka, co następnie kojarzone jest z otyłością dziecięcą. Prewencja powinna być kontynuowana przez cały okres dorastania biorąc pod uwagę, że rodzice kształtują nawyki żywieniowe dzieci. Rodziny powinny dostać wsparcie, aby w czasach fast foodów, permanentnego braku czasu, czy niskich zasobów finansowych sprostać temu zadaniu.
Przemysły żywieniowy i gastronomiczny uważane są przez wielu za odpowiedzialne za epidemię otyłości. Redaktorzy uważają, że niezbędne jest wypracowanie partnerskich stosunków pomiędzy tymi sektorami a środowiskiem medycznym. Potrzebne są regulacje prawne jak te, które podejmowane są odnośnie słodzonych napojów. Nie jest to jedyna droga. Możliwe, że skuteczne okażą się zachęty finansowe, jak chociażby mniejsze podatki dla firm produkujących zdrową żywność.
Epidemia otyłości w Stanach Zjednoczonych trwa obecnie 3 dekady. Ogromne inwestycje zostały poczynione w badaniach, opiece klinicznej i rozwoju różnych programów przeciwdziałania otyłości. Jednak niewiele danych sugeruje, że epidemia zmniejsza się. Być może nadszedł czas na zupełnie inne podejście. Nie należy zapominać, że dopóki niewyedukowane społeczeństwo będzie kupować niezdrowe produkty, dopóty koncerny żywieniowe i gastronomiczne będą je sprzedawać.
Na podstawie JAMA, 7 lipca 2016
Opracowała Emilia Kudraszew