William G. Nelson; Antony Rosen; Peter J. Pronovostilliam. Reengineering the Physical Examination for the New Millennium? JAMA. 2016;315(22):2391-2392
Wielu lekarzy zauważa, że rola badania przedmiotowego w ostatnich latach zostaje zmniejszona na rzecz badań laboratoryjnych i obrazowych, które są coraz łatwiej dostępne i wykorzystywane w elektronicznej dokumentacji pacjenta. Niedawny przegląd systematyczny zasugerował ograniczoną wartość badania fizykalnego w ramach okresowej oceny stanu zdrowia. Niezbędne okazują się zmiany, mogące uczynić je bardziej precyzyjnym.
Autorzy opinii opublikowanej na lamach JAMA zauważają, że postęp technologiczny ma wiele do zaoferowania jeśli chodzi o ulepszenie badania przedmiotowego. W zakresie pomiarów funkcji życiowych są to łatwe, szybko dostępne i bardzo dokładne pomiary temperatury, pulsu (i rytmu serca), ciśnienia tętniczego krwi, liczby oddechów, saturacji, masy ciała, wskaźnika masy ciała. Jeśli chodzi o oglądanie – część badania fizykalnego, to autor zwraca uwagę na użyteczność fotografii, która jest obecnie łatwo dostępna dzięki smartfonom.
Postępuje miniaturyzacja, obniżenie kosztów i możliwość bezpośredniej elektronicznej rejestracji wyników. Po uzyskaniu precyzyjnych danych z urządzeń elektronicznych lekarz w zestawieniu z klasycznym badaniem fizykalnym będzie mógł w sposób bardziej efektywny kontynuować swój proces diagnostyczno-leczniczy.
Nowe technologie pozwalają na ulepszenie jakości podstawowej opieki zdrowotnej. Dla przykładu wykorzystanie mikrofonów wbudowanych w stetoskopy poprawi jakość osłuchiwania tonów serca, przez co możliwa jest dokładniejsza stratyfikacja ryzyka u pacjentów kardiologicznych.
Istnieje potrzeba ponownego przeanalizowania istoty badania fizykalnego, co może wpłynąć na transformację opieki medycznej z reagującej na chorobę na ukierunkowaną na promocję zdrowia. Historycznie pacjenci szukali pomocy u lekarzy z powodu pojawiających się objawów. Medycyna przyszłości dotyczyć będzie coraz częściej bezobjawowych chorych. Nowoczesne badanie fizykalne z pomocą nowych technologii będzie miało za zadanie rozpoznanie procesów przewlekłych w fazie, gdy nie doszło jeszcze do poważnej dysfunkcji narządów. Badanie fizykalne nowego tysiąclecia powinno być pomocne zarówno w zapobieganiu chorobom jak i ocenie ryzyka.
Wszystko to wymaga skoordynowanych wysiłków wielu zainteresowanych stron. Uczelnie medyczne będą musiały zaktualizować swoje dotychczasowe metody nauczania, a w kwestiach naukowych rozszerzyć, wraz z inżynierami, informatykami i innymi naukowcami, prace badawcze w tym zakresie.
Opracowano na podstawie JAMA, 14 czerwca 2016
Emilia Kudraszew