J Lennert Veerman. Dietary fats: a new look at old data challenges established wisdom. BMJ 2016;353:i1512 (dostępny pełen tekst)
W BMJ opublikowano nową analizę badania Minnesota Coronary Experiment (MCE), podważająca hipotezę o korzystnych efektach zamiany w diecie tłuszczów nasyconych na wielonienasycone (hipoteza lipidowa, diet-heart hypothesis). Komentarz do badania napisał dr J Lennert Veerman (University of Queensland, Australia).
Autor zwraca uwagę, że zastrzeżenia co do powszechnej opinii na temat tłuszczów w diecie wysuwane są już od około dekady. Ostatnie wytyczne żywieniowe 2015 US Dietary Guidelines zniosły górny limit całkowitej dziennej konsumpcji tłuszczów i cholesterolu, chociaż utrzymały rekomendację ograniczenia konsumpcji tłuszczów nasyconych do 10% dziennego zapotrzebowania kalorycznego. W świetle wyników badania MEC również to ostatnie zalecenie zostanie pewnie poddane ponownej analizie.
Teoria lipidowa opierała się głównie na wynikach badań obserwacyjnych, w których metaanalizie przyjmowanie w diecie kwasu linolowego było odwrotnie skorelowane z ryzykiem choroby wieńcowej w sposób zależny od dawki.
Idealnie, rekomendacje żywieniowe powinny opierać się badaniach randomizowanych oceniających twarde punkty końcowe.
Badania randomizowane stoją wyżej w hierarchii dowodów niż długoterminowe badania obserwacyjne. Jednakże badania randomizowane w omawianej kwestii są nieliczne i prowadzone były w ograniczonych grupach pacjentów, jak pensjonariusze domów opieki w badaniu MCE, a nie w ogólnej populacji.
Z kolei badania obserwacyjne, choć prowadzone w populacji ogólnej, mają ograniczenia metodologiczne wynikające z braku randomizacji. Osoby bardziej dbające o zdrowie mogą spożywać więcej tłuszczów wielonienasyconych a zarazem przejawiać więcej innych zachowań prozdrowotnych, których nie można całkowicie wyeliminować w analizie statystycznej.
W opinii autora, korzyści ze spożywania wielonienasyconych tłuszczów zamiast tłuszczów nasyconych wydają się mniej pewne niż myśleliśmy. W oczekiwaniu na kolejne badania, które być może przybliżą nas do uzyskania odpowiedzi, powinniśmy jeść więcej ryb, owoców, warzyw, produktów pełnoziarnistych. Powinniśmy unikać soli, cukru, przemysłowych tłuszczów trans a także unikać objadania się.
Opracowano na podstawie: BMJ, 12 kwietnia 2016
Marcin Kargul