Roberto Ferrari, Thomas F. Luscher. Reincarnated medicines: using out-dated drugs for novel indications. Eur Heart J. 2016 online
6 z 8 lat, o które wydłużyła się średnia długość życia w ostatnich 3 dekadach, zawdzięczamy postępom w kardiologii. Jednakże dziedzina ta może się stać ofiarą własnego sukcesu – opracowanie nowych terapii staje się coraz trudniejszym, czasochłonnym i kosztownym procesem – obecnie opracowanie nowego leku kosztuje średnio 1 mld dolarów, trwa 10-15 lat a 95% potencjalnych leków zostaje wycofanych z programu rozwoju na różnych etapach i nie zostaje wprowadzonych do lecznictwa.
Z drugiej strony aktualnie dostępne terapie powstrzymują rozwój chorób sercowo-naczyniowych, ale nie powodują wyleczenia. Obciążenia zdrowotne przesunęły się w na starszą grupę wiekową.
Kolejnym wyzwaniem jest fakt, że w przypadku niektórych szeroko stosowanych leków, np. beta blokerów w chorobie wieńcowej, dane na temat korzyści z ich stosowania opierają się na badaniach prowadzonych w innej rzeczywistości klinicznej (w przypadku zastosowania po zawale mediana czasu publikacji to 1982r., przed erą rewaskularyzacji). Stąd umniejszona rola beta blokerów w najnowszych wytycznych.
Z powyższych względów rośnie zainteresowanie zjawiskiem nazwanym przez autorów pracy w European Heart Journal „reinkarnacją leków” – zastosowaniem znanych od dawna leków w nowych wskazaniach dzięki poznaniu ich nowych mechanizmów działania. Historycznym przykładem może być aspiryna – stosowana od 1899r., podczas gdy dopiero w latach 60-tych 20 wieku odkryto jej działanie przeciwpłytkowe.
Spośród znanych leków, które potencjalnie mogą mieć zastosowanie w kardiologii, autorzy wymieniają m.in. leki o działaniu przeciwzapalnym stosowane w reumatoidalnym zapaleniu stawów:
– metotreksat, badany obecnie vs placebo w Cardiovascular Inflammation Reduction Trial u 7000 pacjentów po zawale z cukrzycą lub zespołem metabolicznym
– kolchicyna, salsalat, hydroxychloroquine (też lek przeciwmalaryczny)
– antagoniści receptora interleukiny (canakinumab anti-inflammatory thrombosis – outcomes study, CANTOS)
“Reinkarnacja” leków jest na pewno bezpieczniejsza, szybsza i tańsza niż wprowadzanie nowych leków. Do ograniczeń należy kwestia dawkowania, które może być inne niż w zarejestrowanych wskazaniach, co wymaga na nowo określenia bezpieczeństwa terapii. Problemem mogą być także kwestie własności intelektualnej.
W podsumowaniu autorzy zwracają uwagę, że obecnie społeczeństwo uważa produkty nowsze za lepsze – tak ma się rzecz w przypadku elektroniki czy samochodów, niekoniecznie natomiast w medycynie. „Reinkarnacja” leków wydaje się obiecującą perspektywą.
European Hear Journal, 7 marca 2016