Pekka Jousilahti i wsp. Primary prevention and risk factor reduction in coronary heart disease mortality among working aged men and women in eastern Finland over 40 years: population based observational study. BMJ2016;352:i72 (dostępny pełen tekst)
Mimo znaczącej redukcji umieralności z powodu choroby wieńcowej w ostatnich dekadach w krajach rozwiniętych, pozostaje ona najczęstszą przyczyną zgonów na świecie. W 2013 zgony sercowo naczyniowe stanowiły 31% wszystkich zgonów.
Epidemia choroby wieńcowej rozpoczęła się w latach 30-tych 20 wieku w USA, a po wojnie rozprzestrzeniła się na Europę. Pod koniec lat 60-tych w Finlandii notowano najwyższe na świecie wskaźniki umieralności z powodu choroby wieńcowej.
W 1972 roku rozpoczęto program North Karelia Project, mający na celu redukcję czynników ryzyka sercowo-naczyniowego poprzez promocję zmian stylu życia a także w grupach i największym ryzyku badania przesiewowe i leczenie farmakologiczne. Od tego czasu w odstępach 5-letnich prowadzono ocenę czynników ryzyka FINRISK Study.
W BMJ opublikowano analizę wpływu zmian dotyczących głównych czynników ryzyka (palenie, stężenie cholesterolu, ciśnienie tętnicze) na wskaźniki umieralności w latach 1972-2012.
W omawianym okresie umieralność z powodu choroby wieńcowej zmniejszyła się u mężczyzn i kobiet w wieku 35-64 lat o odpowiednio 82% (ze 643 do 118/100 000) i o 84% (ze 114 do 17/100 000).
W ciągu pierwszych 10 lat redukcja wynikała prawie całkowicie z poprawy w zakresie trzech czynników ryzyka. W ostatnich 10 latach ok. 2/3 redukcji wynikało z czynników ryzyka a pozostała część z prewencji wtórnej i poprawy leczenia ostrych zespołów wieńcowych.
Zdaniem autorów, zwalczanie trzech głównych czynników ryzyka pozostaje główną strategią zmniejszania obciążeń wynikających z choroby wieńcowej. Jest to zgodne wytycznymi WHO przeciwdziałania chorobom niezakaźnym, podkreślającymi znaczenie populacyjnego podejścia do prewencji chorób sercowo-naczyniowych.
Opracowano na podstawie: BMJ, 1 marca 2016
Marcin Kargul