S.E. Kahn i J.B. Buse. Medications for type 2 diabetes: how will we be treating patients in 50 years? Diabetologia 2015;58:1735. (dostępny pełen tekst)
S.E. Kahn i J.B. Buse na łamach Diabetologii prezentują jeden z cyklu artykułów poświęconych metodom postępowania w cukrzycy typu 2, które mogą być wdrożone w okresie najbliższych 50 lat. Prognozy te mają szczególne znaczenie ze względu na fakt utrzymujących się niekorzystnych wskaźników epidemiologicznych dla cukrzycy typu 2.
Postęp jaki dokonał się w ostatnich latach to przede wszystkim zwrócenie uwagi na prewencję cukrzycy (modyfikacja stylu życia i leczenie metforminą), a także ugruntowanie się strategii hipoglikemizującej terapii cukrzycy w oparciu o metforminę, a następnie przez dołączenie leków z innych grup terapeutycznych.
Zidentyfikowano jednak inne cele terapeutyczne, które w przyszłości pozwolą rozszerzyć zakres dostępnych środków terapeutycznych, zindywidualizować i spersonalizować leczenie. Nastawione są one nie tylko na proste obniżenie glikemii, ale przede wszystkim na oddziaływanie na dwa procesy patofizjologiczne: ubytek funkcji komórek beta oraz narastająca insulinooporność obwodową.
Jednym z kierunków przyjętych w poszukiwaniu rozwiązań jest wpływ na ośrodkowy układ nerwowy, którego rola w regulacji metabolizmu jest coraz pełniej poznawana. Do białek regulujących metabolizm i sprzyjających wzrostowi komórek beta zalicza się FOXO1. Zmniejszenie produkcji glukozy przez wątrobę można osiągnąć poprzez wpływ na glukokinazę, glukozo-6- fosfatazę, fruktozo-1,5 –bifosfatazę, fosforylazę glikogenu. Lista czynników mogących mieć wpływ na regulację metabolizmu glukozy jest większa, są między innymi wśród nich czynniki działające prozapalnie jak np. inerleukina 1beta.
Na ustalenie czekają również tak podstawowe aspekty jak długotrwałe porównanie skuteczności leków obecnie dostępnych na rynku: pochodnych sulfonylomocznika, inhibitorów dipeptydylo-peptydazy-4, agonistów GLP-1 i długodziałających analogów insuliny. Będzie to weryfikowane w ramach badania GRADE (The Glycemia Reduction Approaches in Diabetes: A Comparative Effectiveness Study). Interesującym podejściem jest ocena możliwości zachowania funkcji komórek beta trzustki pod wpływem leczenia metforminą, agonistami GLP-1, glarginą lub operacjami bariatrycznymi w celu prewencji rozwoju cukrzycy (badanie RISE- Restoring Insulin Secretion). Przewidywane kierunki działań nie będą możliwe do zastosowania, jeżeli nie zostaną odpowiednio dostosowane do poszczególnych systemów ochrony zdrowia.
Opracowano na podstawie: Diabetologia, sierpień 2015
Marek Kowrach