Lionel H. Opie, Gary D. Lopaschuk. What is good for the circulation also lessens cancer risk. Eur Heart J. 2015;36(19):1157 (dostępny pełen tekst)
Ostatnie dekady w medycynie to znaczące postępy w prewencji i leczeniu chorób sercowo-naczyniowych (cardiovascular disease, CVD). W ostatnim czasie duże zainteresowanie wzbudza nowe zagadnienie – związek pomiędzy CVD a rakiem, czemu poświęcono artykuł z cyklu „Current Opinion” w European Heart Journal.
W badaniu ARIC (Atherosclerosis Risk In Communities) stwierdzono, że większa liczba wskaźników idealnego zdrowia sercowo-naczyniowego wiąże się nie tylko z redukcją ryzyka CVD, ale też z niższą zapadalnością na raka (7 idealnych wskaźników to niepalenie, utrzymanie zdrowej masy ciała, utrzymanie odpowiedniego poziomu aktywności fizycznej oraz zdrowego wzoru żywienia, a także nieleczone wartości: cholesterolu całkowitego < 200 mg/dL, ciśnienia tętniczego <120/80 mm Hg i glikemii na czczo <100 mg/dL). Wśród 13 753 uczestników badania ARIC zapadalność na raka była niższa o 25% u osób z 3 i o 50% u osób z 6-7 idealnymi wskaźnikami w porównaniu do osób bez żadnego wskaźnika zdrowia CVD.
Autorzy przytaczają także inne badania wskazujące na wspomniany związek, w tym Nurses’ Health Study i Shanghai Women’s Health Study. Jako możliwe wspólne czynniki predysponujące do CVD i raka wymieniają m.in. otyłość i cukrzycę. Wykazano również, że u chorych z niewydolnością serca ryzyko raka jest o 68% wyższe. Wydaje się, że mechanizmy łączące te dwie grupy chorób mogą występować już na poziomie komórkowym (tzw. efekt Warburga – zmiana metabolizmu w kierunku glikolizy zamiast fosforylacji oksydacyjnej).
Częściowym wyjaśnieniem tytułowej tezy “Co jest dobre dla układu krążenia zmniejsza też ryzyko raka” mogą być też działania leków. W niektórych badaniach stosowanie aspiryny wiązało się ze zmniejszeniem ryzyka raka jelita grubego. Również stosowanie statyn wydaje się redukować zapadalność na niektóre nowotwory, jak np. raka prostaty. W dużym duńskim badaniu obserwacyjnym stosowanie statyn wiązało się z poprawą rokowania odnośnie 13 rodzajów raka. Potwierdzenie i mechanizmy tej zależności są przedmiotem badań.
Mając na uwadze przytoczone dane, aktualne cele American Heart Association dotyczące zdrowia sercowo-naczyniowego uwzględniają także zmniejszenie zapadalności na nowotwory do 2020 roku. Działania prewencyjne związane ze stylem życia mogą zapobiec 1/3 do 1/2 przypadków raka.
Opracowano na podstawie: European Heart Journal, 14 maja 2015,
Marcin Kargul