Daihui Peng i wsp. Evaluation of antidepressant polypharmacy and other interventions for treatment-resistant depression. Shanghai Arch Psych 2014:26;365 (dostępny pełen tekst)
Na łamach Shanghai Archives of Psychiatry ukazała się praca Daihui Penga i wsp. dotycząca terapii wielolekowej i innych interwencji u pacjentów z depresją oporną na leczenie.
Według WHO, do 2020 roku depresja będzie drugim po schorzeniach układu sercowo-naczyniowego największym obciążeniem zdrowotnym na świecie. Szacowane roczne koszty związane z leczeniem depresji przekraczają w USA 40 miliardów dolarów, częściowo z powodu dużego odsetka (ponad 40%) pacjentów z przewlekłą depresją.
Definicja i klasyfikacja depresji opornej na leczenie (treatment-resistant depression, TRD) jest kontrowersyjna. Powoduje to trudności w ocenie skuteczności proponowanych strategii postępowania. Klasyfikacja TRD w zakresie ciężkości objawów oraz demografii i charakterystyki klinicznej może pomóc wyodrębnić bardziej homogenne podgrupy chorych i odpowiednie dla nich interwencje terapeutyczne. Aktualnie leczenie TRD obejmuje skojarzone stosowanie leków i psychoterapii.
Zaproponowano podział TRD względem ciężkości na pięć podgrup w zależności od typu stosowanych leków przeciwdepresyjnych, czasu trwania leczenia i skuteczności terapii elektrowstrząsami. System ten został później zmodyfikowany w Europie, Australii i Ameryce Północnej.
Właściwa ocena kliniczna TRD jest czynnikiem predykcyjnym odpowiedzi na leczenie i pozwala na dobranie odpowiednich metod wspomagających. Charakterystyka kliniczna powinna obejmować: objawy kliniczne związane ze słabą skutecznością monoterapii lekami przeciwdepresyjnymi takie jak atypowe objawy depresji, depresję endogenną, depresję przewlekłą (o czasie trwania powyżej dwóch lat) oraz depresję podwójną (obecne objawy depresji i dystymii), towarzyszące schorzenia somatyczne i psychiatryczne, takie jak uzależnienie od leków, zaburzenia lękowe, osobowość borderline, a także warunki socjalne pacjenta. Niezbędne są dalsze badania oceniające skuteczność takiego postępowania oraz jego wpływ na przebieg TRD i wyniki leczenia.
Zestawy leków stosowane w terapii skojarzonej TRD obejmują zwykle inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny i drugi lek, taki jak bupropion, trazodon, wenlafaksyna, agomelatyna, duloksetyna czy mirtazapina. Stosowane są też atypowe neuroleptyki, takie jak olanzapina, aripiprazol czy kwetiapina. Poza farmakoterapią stosowana jest psychoterapia np. terapia kognitywno-behawioralna, oraz elektrowstrząsy.
Podsumowując, najlepsze wyniki leczenia osiąga się zwykle po dokładnej ocenie klinicznej chorego i właściwej identyfikacji głównych czynników ryzyka mających wpływ na przebieg depresji.
Opracowano na podstawie: Shanghai Archives of Psychiatry, Grudzień 2014
Magdalena Wiśniewska