Gonzalez M,Cohen H i wsp. Pressor Response to Initial Blood Pressure Monotherapy Is Associated With Cardiovascular Mortality, LINK: Am J Hypertens 2014
Wysokość ciśnienia tętniczego (BP) ma bezpośredni wpływ na umieralność z przyczyn sercowo-naczyniowych. Niestety, tylko połowa leczonych chorych jest leczona skutecznie. W dodatku u ok. 8% pacjentów obserwuje się początkowo paradoksalną odpowiedź presyjną na leczenie i wzrost BP o ponad 10 mm Hg. Dzieje się tak częściej u pacjentów z niską aktywnością reninową osocza (ARO) leczonych lekami modyfikującymi układ RAA.
W American Journal of Hypertension ukazały się wyniki prospektywnego badania kohortowego, którego autorzy sprawdzali, czy paradoksalna presyjna odpowiedź na leczenie pogarsza rokowanie i ma wpływ na śmiertelność. Analizie poddano 945 pacjentów – uczestników programu zdrowotnego walki z nadciśnieniem w Nowym Jorku w latach 1981-1999. Oceniano efekt leczenia na pierwszej wizycie w przeciągu 90 dni i po roku. Na pierwszej wizycie chorych podzielono na 3 kategorię: (i) ze spadkiem ciśnienia ≥10 mm HG (depressors), (ii) bez istotnej zmiany ciśnienia (-9 – +9 mm Hg) (non respondents) oraz (iii) ze wzrostem ciśnienia ≥10 mm Hg (pressors).
Dane dot. zgonów uzyskano z krajowego rejestru zgonów.
Ustalono, że chorzy, u których obserwowano wzrost ciśnienia tętniczego na pierwszej wizycie po rozpoczęciu leczenie mieli istotnie wyższe skurczowe BP po roku trakcie obserwacji (141 vs 136 mm Hg w grupie bez istotnej reakcji na leczenie vs 136 mm Hg w grupie reagującej obniżeniem BP). W grupie „pressors” obserwowano też niższe ARO, a pacjenci ci, pod koniec okresu obserwacji wymagali intensywniejszego leczenia (aż 8,2% tych chorych wymagało leczenia skojarzonego 3 lekami).
W ciągu średnio 16 lat obserwacji odnotowano 268 zgonów (100 z przyczyn kardiologicznych, z czego 70 z powodu choroby wieńcowej). Chorzy z obserwowaną reakcją presyjną mieli istotnie wyższą śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych, choroby wieńcowej oraz śmiertelność ogólną w porównaniu do tych, reagujących spadkiem ciśnienia (odpowiednio HR 3,0; 95% CI 1.4–6.4; p = 0,004 dla śmiertelności z przyczyn kardiologicznych; HR 3.1; 95% CI = 1,4–6,8; p < 0,01 dla choroby wieńcowej i HR 1,7; 95% CI = 1,1–2,6; p = 0,02 dla śmiertelności ogólnej).
Autorzy podkreślają znaczenie wyodrębnienia grupy pacjentów reagujących presyjnie na włączenie leczenia hipotensyjnego oraz wdrożenie w tej grupie chorych intensywniejszego leczenia oraz szczegółowego nadzoru, ze względu na zwiększone ryzyko zgonu oraz słabszą odpowiedź na leczenie. Mechanizm obserwowanej reakcji wymaga dalszych badań.
Opracowane na podstawie: American Journal of Hypertension / Luty 2015
Łukasz Jankowski