G. Perugi, G. Quaranta i N. Bucci. The use of agomelatine in OCD: effects on the motivational aspects and dysregulated circadian rhythms , LINK: Expert Opin. Investig. Drugs 2015
Skomplikowany charakter zmian w neuroprzekaźnikach w ośrodkowym układzie nerwowym obserwowany w szeregu zaburzeniach psychicznych, kojarzy się nie tylko ze złożonym obrazem klinicznym, ale również odpowiedzialny jest za ograniczenia dostępnej farmakoterapii. Inhibitory selektywnego wychwytu serotoniny stosowane w leczeniu zaburzeń o charakterze obsesyjno-kompulsyjym nie gwarantują 100% skuteczności, również nie kontrolują wszystkich aspektów tego schorzenia.
Znalezienie optymalnej terapii dla tej choroby ma swój epidemiologiczny wymiar. Szacuje się, ze zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne dotyczą 2-3% populacji osób dorosłych, a wdrożenie terapii zmniejszającej nasilenie objawów poprzedzone jest zwykle 17 letnim okresem ich trwania. Wspomniane inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny, będące lekami z wyboru, nie zapewniają pełnej skuteczności aż u 40% leczonych.
Przyczyn powyższych obserwacji dla schorzeń obsesyjno-kompulsyjnych upatruje się we współistniejących zaburzeniach rytmów dobowych, zaburzeniach snu, zaburzeniach afektywnych zarówno w postaci depresji i afektywnej choroby dwubiegunowej. Zmiany w rytmach snu, choć nie były potwierdzone jednoznacznie, maja charakteryzować się opóźnionym zasypianiem i późnym wybudzaniem. Towarzyszyć temu ma przesunięte w fazie i zmniejszone wydzielanie melatoniny, a także nadmierna aktywacja osi hormonalnej podwzgórze, przysadka, nadnercza.
Zastosowanie leku o odmiennym mechanizmie działania, który uwzględnia właściwą synchronizację rytmów biologicznych, działa przeciwdepresyjnie, może przynieść korzyści w tym powszechnym schorzeniu. Agomelatyna jako przedstawiciel nowej grupy leków poprawia zaburzenia snu i działa przeciwdepresyjnie. Jeden z mechanizmów to działania agonistyczne wobec receptorów melatoniny, a drugi to działanie antagonistyczne wobec receptorów 5HT2C. Z tym drugim działaniem wiąże się m.in. wzrost dostępności dopaminy i noradrenaliny w korze czołowej, co zmniejsza natężenie objawów lękowych.
Agomelatyna potwierdziła swoja skuteczność w terapii depresji, jednak wiele danych wskazuje na zasadność stosowania jej w szeregu schorzeń klasyfikowanych jako „nerwicowe”. Doniesienia obejmujące niedużą grupę chorych wskazują, że w zaburzeniach obsesyjno-kompulsyjnych opornych na standardowe leczenie, właśnie agomelatyna istotnie zmniejszała natężenie objawów tej choroby.
Wykorzystanie potencjału i nowych mechanizmów tego leku w leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych wymaga dalszych badań i uwzględnienia zwłaszcza przeciwdepresyjnego i synchronizującego rytmy biologiczne potencjału tej substancji.
Opracowane na podstawie: Internet / Maj 2015
Marek Kowrach