Georg Ertl, Frank Ruschitzka – The Year in Cardiology 2013: heart failure LINK: Eur Heart J 2014;35:470 (dostępny pełen tekst)
Na łamach European Heart Journal ukazał się artykuł przeglądowy, w którym Georg Ertl i Frank Ruschitzka przedstawiają najważniejsze publikacje roku 2013 poświęcone niewydolności serca. Przypominają, że w 2013 roku ukazały się zalecenia ACCF/AHA, które w połączeniu z rekomendacjami ESC z 2012 roku stanowią kanon współczesnego postępowania. Podstawę tych dokumentów stanowią, jak piszą, wyniki badań dotyczących leczenia chorych z przewlekłą skurczową niewydolnością serca u osób bez chorób współistniejących. Sami autorzy zaleceń przypominają, że dane dotyczące diagnostyki, ostrej niewydolności serca, chorób współistniejących, niewydolności serca z zachowaną funkcją skurczową lewej komory (HFpEF), wielu procedur chirurgicznych i opieki terminalnej są bardzo ograniczone.
W ciągu ostatniego roku ukazały się publikacje pozwalające mieć większą nadzieję na wykorzystanie techniki śledzenia plamki akustycznej w ocenie rokowania i diagnostyce różnicowej. Rośnie rola rezonansu magnetycznego w populacji chorych bezobjawowych. Brakuje jednak badań kontrolowanych oceniających skuteczność metod obrazowych w diagnostyce niewydolności serca poprzez ich wpływ na występowanie dobrze zdefiniowanych punktów końcowych.
Badania poświęcone farmakoterapii niewydolności serca okazały się rozczarowujące. Dołączenie do ACEI blokera receptora dla angiotensyny (ARB) lub aliskirenu nie przyniosło dodatkowych korzyści a jednocześnie nasiliło objawy uboczne. Zdaniem Ertla i Ruschitzki oznacza to, że osiągnięto granicę możliwości terapeutycznych wynikających z zablokowania osi renina-angiotensyna-aldosteron. Nie wiadomo jednak jeszcze czy podawanie aliskirenu zamiast ARB lub ACEI mogłoby przynieść większe korzyści niż stosowanie starszych grup leków.
Nowym pomysłem jest stosowanie dożylne kompleksu żelaza z karboksymaltozą. Jego niezależny od stopnia niedokrwistości efekt sugeruje nowy, nieznany mechanizm działania. Trwają przedkliniczne badania nad zahamowaniem obojętnej endopeptydazy (neprylizyna) i nowymi stymulatorami rozpuszczalnej cyklalzy guanylowej (riociguat).
Niepowodzeniem zakończyły się wstępne badania poświęcone terapii ostrej niewydolności serca z lewosimendanem, nesiritidem, rolofilliną, tezosentanem oraz omekamtyw mekarbilem. Pewne nadzieje wzbudziły wyniki badania z serelaksyną, rekombinowaną ludzką relaksyną-2, która zmniejszyła duszność (pierwszorzędowy punkt końcowy) oraz śmiertelność 180-dniową (trzeciorzędowy punkt końcowy).
W HFpEF wykazano korzystny wpływ spironolaktonu na funkcję rozkurczową lewej komory w badaniu Aldo-DHF. Lek ten nie wpłynął jednak na częstość występowania złożonego punktu końcowego w badaniu TOPCAT (doniesienie z kongresu AHA 2013). Badanie RELAX oceniające wpływ inhibitora fosfodiesterazy-5 sildenafilu zakończyło się niepowodzeniem. Skuteczna okazała się za to terapia resynchronizująca (CRT), zastosowana nawet u chorych z łagodną niewydolnością serca ale blokiem lewej odnogi i szerokimi zespołami QRS w elektrokardiogramie. Interwencja ta okazała się jednak nieskuteczna u chorych z zespołami QRS <130 msek.
Opracowane na podstawie: European Heart Journal / 14 lutego 2014
Magdalena Lipczyńska