Role of diuretics, u03b2 blockers, and statins in increasing the risk of diabetes in patients with impaired glucose tolerance: reanalysis of data from the NAVIGATOR study LINK: BMJ 2013;347:f6745 (dostępny pełen tekst)
Na łamach BMJ przedstawiono dodatkowe analizy badania NAVIGATOR, w którym u 9306 osób z upośledzoną tolerancją glukozy testowano walsartan oraz nateglinid pod kątem oceny ryzyka rozwoju cukrzycy oraz ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. Część leków z kolei była zlecona na podstawie indywidualnych decyzji lekarzy uczestniczących w badaniu, w zależności od potrzeb wynikających z sytuacji klinicznej.
W okresie 6 lat obserwacji oceniono zapadalność na cukrzycę wśród osób, u których rozpoczynano de novo leczenie statynami, diuretykami, beta-blokerami. Jako grupę odniesienia wybrano osoby, które rozpoczęły leczenie blokerami kanału wapniowego. Właśnie w tej grupie uznano interwencję farmakologiczną za metabolicznie obojętną.
W okresie 6-letniej obserwacji rozpoczęcie leczenia statynami lub diuretykami istotnie zwiększało ryzyko rozwoju nowych przypadków cukrzycy. Zależności tej nie potwierdzono dla beta–blokerów oraz dla blokerów kanału wapniowego. Oszacowano, że 1 na 12 leczonych osób statynami z towarzyszącą upośledzoną tolerancją glukozy rozwinie cukrzycę w okresie następnych kilku lat. Dla diuretyków proporcja ta wynosi 1 na 17.
W dotychczasowych badaniach analizy przeprowadzano głównie u chorych wyjściowo bez upośledzonej tolerancji glukozy. Oznaczone wówczas relacje między liczba osób leczonych a wystąpieniem pojedynczego epizodu cukrzycy wyniosły dla statyn jak 1 do 255, oraz 1 do 125-167 dla diuretyków. W poprzednich pracach wykazywano również, że beta-blokery zwiększały ryzyko cukrzycy, co nie udało się potwierdzić w analizie badania NAVIGATOR.
Wyniki te można przełożyć na praktyczne zalecenia. Leczenie diuretykami i statynami wymaga systematycznej kontroli w kierunku rozwoju zaburzeń metabolizmu glukozy, w szczególności w grupach o zwiększonym ryzyku ich wystąpienia.
Opracowane na podstawie: BMJ / 9 stycznia 2014
Marek Kowrach