P. Michael Ho i wsp – Multifaceted Intervention to Improve Medication Adherence and Secondary Prevention Measures After Acute Coronary Syndrome Hospital Discharge A Randomized Clinical Trial LINK: JAMA Intern Med. 2014;174(2):186-
W wielu badaniach wykazano słabe stosowanie się do zaleceń dotyczących regularnego przyjmowania leków kardioprotekcyjnych (w szczególności statyn, betablokerów, inhibitorów konwertazy angiotensyny czy inhibitorów receptora angiotensynowego oraz leków przeciwpłytkowych) u pacjentów po ostrym zespole wieńcowym (OZW). Wsród osób przyjmujących leki zalecone przy wypisie ze szpitala, jedna trzecia pacjentów przerywa stosowanie co najmniej jednego z nich w ciągu miesiąca. W długim okresie regularna farmakoterapia ulega dalszemu pogorszeniu i przykładowo po roku obserwacji jedynie ok. 60% pacjentów przyjmuje statyny.
Badania kohortowe i populacyjne wykazały, że pacjenci słabiej stosujący się do zaleceń po zawale serca charakteryzują się wyższą śmiertelnością w obserwacji rocznej i długoterminowej. Zbadano zatem, czy wdrożenie złożonej interwencji może poprawić stosowanie się do zaleceń przyjmowania leków kardiologicznych.
W randomizowanym badaniu klinicznym wzięło udział 253 pacjentów hospitalizowanych z powodu OZW w czterech centrach medycznych w USA. Chorzy przed wypisaniem ze szpitala byli losowo przydzielani do grupy, w której stosowano złożoną interwencję lub do grupy o standardowym postępowaniu.
Badana interwencja była stosowana przez rok po wypisaniu ze szpitala i obejmowała: (1) pomoc farmaceuty (ocena działań niepożądanych leków, stosowanie pudełek na tabletki, przypominanie o uzupełnianiu leków); (2) edukację pacjenta; (3) współpracę pomiędzy farmaceutą a lekarzem rodzinnym pacjenta/kardiologiem; (4) 2 rodzaje wiadomości głosowych (edukacyjne i przypominające o uzupełnieniu leków).
Pierwotnym punktem końcowym badania był odsetek chorych stosujących się do zaleceń farmakoterapii (przyjmowanie leków przez co najmniej 80% dni) w rok po wypisaniu ze szpitala. Wtórne punkty końcowe obejmowały osiągnięcie docelowych wartości ciśnienia tętniczego oraz stężenia cholesterolu LDL. Spośród 253 pacjentów, 241 osób (95,3%) ukończyło badanie.
W grupie, w której stosowano złożoną interwencję, 89,3% pacjentów stosowało się do zaleceń, w porównaniu z 73,9% osób w grupie leczonej standardowo (p = 0,003). Lepsze stosowanie się do zaleceń dotyczyło przyjmowania klopidogrelu (86,8% vs 70,7%; p = 0,03), statyn (93,2%vs 71,3%; p < 0,001) oraz inhibitorów konwertazy angiotensyny lub inhibitorów receptora angiotensynowego (93,1% vs 81,7%; p = 0,03), ale nie betablokerów (88,1% vs 84,8%; p = 0,59). Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w zakresie uzyskiwania docelowych wartości ciśnienia tętniczego krwi oraz cholesterolu LDL w obu badanych grupach.
Złożona interwencja prowadziła zatem do poprawy stosowania się do zaleceń lekarskich rok po hospitalizacji z powodu OZW, ale nie poprawiła istotnie statystycznie kontroli ciśnienia tętniczego krwi i stężenia cholesterolu LDL. Konieczne wydaje się więc określenie wpływu poprawy w zakresie stosowania się do zaleceń lekarskich na wyniki kliniczne przed szerszym wprowadzeniem przedstawionego programu złożonej interwencji.
Opracowane na podstawie: Jama Internal Medicine / Luty2014
Ewa Kowalik