Daniel P. Alford – Weighing In on Opioids for Chronic Pain. The Barriers to Change LINK: JAMA 2013;310:1351
Na łamach JAMA ukazał się edytorial Daniela P. Alforda dotyczący stosowania opioidów w leczeniu bólu przewlekłego.
Szacuje się, że około 100 milionów Amerykanów cierpi z powodu przewlekłego bólu, co generuje koszty ponad 600 miliardów dolarów rocznie. W latach 80-tych dwudziestego wieku ukazały się prace zalecające stosowanie opioidów w terapii bólu związanego z chorobami nienowotworowymi. W następnych latach odnotowano czterokrotny wzrost ilości przepisywanych opioidów, jak i czterokrotny wzrost liczby zgonów związanych z niezamierzonym przedawkowaniem tych środków oraz sześciokrotny wzrost ilości przyjęć do szpitala celem leczenia uzależnienia od leków opioidowych.
W obliczu tych danych istotne są działania prowadzące do zmniejszenia konieczności stosowania tych leków. W tym samym numerze JAMA ukazała się praca Raebela i wsp. dotycząca stosowania opioidów u chorych po operacjach bariatrycznych. Autorzy założyli, że skoro operacje te skutkują utratą wagi, będą także wiązały się ze zmniejszeniem dolegliwości bólowych i ilości stosowanych opioidów. Jednakże, wśród 933 chorych, którzy wcześniej przewlekle przyjmowali te leki, 77% kontynuowało ich stosowanie w ciągu roku po zabiegu, a zwiększanie dawek obserwowano nawet u pacjentów ze znacznym spadkiem masy ciała.
Przyczyny kontynuowania terapii opioidami u chorych z przewlekłym bólem są złożone, wiążą się z czynnikami zależnymi od lekarza i od pacjenta. Chorzy mogą obawiać się nawrotu lub zwiększenia dolegliwości po modyfikacji leczenia, a także mogą być nastawieni na leczenie bólu wyłącznie opioidem jako najsilniejszym lekiem. Lekarze mogą nie pomyśleć o modyfikacji leczenia przeciwbólowego po utracie masy ciała, ze względu na niejasne wytyczne i trudności w ocenie bólu jako subiektywnej dolegliwości. Poza tym, w gabinecie lekarz często nie ma wystarczającej ilości czasu, aby dyskutować z chorym o zmianie leczenia. Kolejną barierą może być tez brak wiedzy i umiejętności lekarzy dotyczącej bezpiecznego odstawienia opioidów u chorych z uzależnieniem fizycznym.
Właściwe przepisywanie tych leków w bólu przewlekłym jest bardzo istotną sprawą zdrowia publicznego. Należy wdrażać lepsze strategii postępowania przeciwbólowego oraz szkolić lekarzy, jak bezpiecznie i skutecznie odstawiać opioidy.
Opracowane na podstawie: JAMA / 2 października 2013
Magdalena Wiśniewska