David C. Whitcomb – Acute pancreatitis N Engl J Med 2006;354:2142
W jednym z najbardziej renomowanych czasopism, jakim jest New England Journal of Medicine, opublikowano artykuł przeglądowy poświęcony ostremu zapaleniu trzustki.
Ostre zapalenie trzustki jest chorobą nadspodziewanie częstą. W USA każdego roku rozpoznaje się 220 tysięcy nowych przypadków. Głównymi czynnikiem ryzyka jest kamica żółciowa oraz nadużywanie alkoholu.
Chorobowość z powodu żółciopochodnego ostrego zapalenia trzustki jest największa u kobiet po 60 roku życia i u osób z drobnymi złogami (< 5 mm) lub z mikrokamicą. W 20% choroba ma ciężki przebieg, a 10-30 procent osób z ciężkim ostrym zapaleniem trzustki umiera.
Charakterystycznymi objawem choroby jest ból w nadbrzuszu i nudności. Nagły początek choroby jest typowy dla etiologii kamiczej. Na źółciopochodne ostre zapalenie trzustki może również wskazywać izolowany wzrost stężenia aminotransferazy alaninowej.
Swoistym, choć mało dostępnym, testem diagnostycznym w ostrym zapaleniu trzustki jest oznaczenie stężenia białka aktywującego trypsynogen i trypsynogenu-2. Wśród badań obrazowych na podkreślenie zasługuje endosonografia, szczególnie przydatna w diagnostyce kamicy. Potwierdzenie obecności złogów w drogach żółciowych powinno skłaniać do wykonania endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej, w pierwszych 24-72 godzinach od wystąpienia objawów.
Nie ma dowodów na skuteczność farmakoterapii, za wyjątkiem leków przeciwbólowych. Obowiązuje dieta ścisła. W powikłanym i ciężkim zapaleniu trzustki przydatne jest żywienie dojelitowe, które, jak się wydaje, wykazuje wyższość nad całkowitym żywieniem pozajelitowym. Wartość skal prognostycznych w ostrym zapaleniu trzustki jest coraz bardziej problematyczna. Istnieje przekonanie o tym, że powinny one być zastąpione nowymi narzędziami rokowniczymi.
Opracowane na podstawie: NEJM / 2006-05-18