Paul T. Giboney – Mildly elevated liver transaminase levels in the asymptomatic patient Am Fam Phys 2005;71:1105
W czasopiśmie Americal Family Physician ukazał się artykuł przeglądowy poświęcony częstemu w codziennej praktyce lekarskiej problemowi łagodnej, bezobjawowej hipertransaminazemii.
W USA ocenia się, że łagodny (nie przekraczający 5-krotnie górnej granicy wartości prawidłowych) wzrost stężenia transaminaz w surowicy dotyczy nawet 4% bezobjawowej populacji. Aminotransferaza alaninowa (ALT) jest uważana za bardziej swoisty marker zapalenia i martwicy hepatocytów niż aminotransferaza asparaginowa (AST).
Do najczęstszych przyczyn umiarkowanego wzrostu transaminaz należy nadużywanie alkoholu, marskość, zakażenie wirusami hepatotropowymi B lub C, stłuszczenie i słuszczeniowe zapalenie wątroby oraz działania niepożądane leków (na przykład acetaminofenu, amoksycyliny/kwasu klawulanowego, heparyny, niesteroidowych leków przeciwzapalnych lub flukonazolu). Wśród pozawątrobowych przyczyn hipertransaminazemii wymienia się niedoczynność tarczycy i uszkodzenie mięśni, w którym dominuje wzrost AST.
Podstawową rolę w ustalaniu przyczyn hipertransaminazemii odgrywają wywiady. Ocena stosunku stężenia ALT do AST może niekiedy ułatwić rozpoznanie. Przykładowo: stosunek ALT/AST > 2 jest charakterystyczny dla alkoholowej choroby wątroby, podczas gdy otyłość, cukrzyca, hiperlipidemia i stosunek ALT/AST< 1 wskazują na stłuszczenie lub stłuszczeniowe zapalenie wątroby.
Skrining przy użyciu ALT/AST prowadzony w bezobjawowej populacji nie znajduje uzasadnienia. Jeśli wywiady pozwalają na zidentyfikowanie prawdopodobnej, odwracalnej przyczyny hipertransaminazemii, należy usunąć czynnik wywołujący i powtórzyć badanie po 6 miesiącach. Utrzymywanie się nieprawidłowości biochemicznych jest wskazaniem do badań immunologicznych i ultrasonografii wątroby, a w niektórych przypadkach do biopsji.
Opracowane na podstawie: American Family Physican / 2005-03-15