K.Azimova, Z.S. Juan i D. Mukherjee – Cardiovascular safety profile of currently available diabetic drugs LINK: The Ochsner Journal 2014;14:616 (dostępny pełen tekst)
Na łamach The Oschner Journal omówiono często podnoszony w ostatnich latach problem bezpieczeństwa sercowo-naczyniowego leków hipoglikemizujących. W idealnym założeniu terapia redukująca stężenia glukozy powinna się przyczynić do redukcji liczby powikłań naczyniowych w tym zawałów mięśnia serca, udarów mózgu, niewydolności serca i powiązanej z nimi śmiertelności sercowo-naczyniowej. Dane nie są jednoznaczne, a pomiędzy lekami istnieją wyraźne różnice, których nie można zignorować.
Najwięcej dowodów wskazujących na redukcję powikłań sercowo-naczyniowych zebrano dla metforminy. Badanie UKPDS, a także inne obserwacje epidemiologiczne pokazują, że metfomina wykazuje związek z redukcją zapadalności na zawały mięśnia serca, udary mózgu, niewydolność krążenia, a także z liczbą zgonów. Jej stosowanie u chorych z niewydolnością serca wiąże sie z redukcją śmiertelność całkowitej i sercowo-naczyniowej.
Pochodne sulfonylomocznika w prewencji powikłań o charakterze makroangiopatii wypadały gorzej w porównaniu z metforminą, wiążąc się w tym zestawieniu z większym ryzykiem sercowo-naczyniowym i rozwojem niewydolności serca. Stwierdzono m.in., że wysokie dawki pochodnych sulfonylomocznika mogą sprzyjać objawowej niewydolności serca. Leki nowszej generacji, w szczególności gliklazyd wydają się być pozbawione tych negatywnych powiązań.
Duże nadzieje wiązano z wprowadzeniem na rynek tiazolidinedionów, które poprzez mechanizm redukujący insulinooporność miały efektywniej hamować rozwój powikłań sercowo-naczyniowych. Dane dla pioglitazonu potwierdziły niewielkie korzyści w tym zakresie, a dla rosiglitazonu sugerowały wzrost powikłań. Obydwa leki zwiększają retencję płynów i mogą doprowadzić do zaostrzenia niewydolności krążenia.
Dane dla agonistów receptora GLP-1 z przyczyn czasowych są niepełne. Mechanizm działania leków sugeruje szereg korzyści w zakresie redukcji czynników ryzyka chorób naczyniowych, w tym redukcji masy ciała. W retrospektywnej analizie dla exenatydu zaobserwowano 20% redukcję ryzyka sercowo-naczyniowego i związanego z nim ryzyka hospitalizacji.
Dwa randomizowane badania kliniczne dla inhibitorów DPP-4 wskazują na neutralność tej grupy leków wobec powikłań sercowo-naczyniowych, chociaż dla saxagliptyny zaobserwowano wzrost częstości niewydolności serca.
Leki blokujące transport zwrotny glukozy w nefronie nie mają jednoznacznych badań wskazujących na prewencję sercowo-naczyniową. Dla dapagliflozyny obserwowano nieznamienny statystycznie spadek epizodów zgonów sercowo-naczyniowych, zawałów mięśnia serca i udarów mózgu.
W podsumowaniu należy stwierdzić, że metaboliczne wpływy leków hipoglikemizujących nie przekładają się jednoznacznie na redukcję ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. Leczenie hipoglikemizujące powinno być jednym z elementów wieloczynnikowej interwencji redukcji czynników ryzyka naczyniowego u chorych na cukrzycę typu 2.
Opracowane na podstawie: Internet / Grudzień 2014
Marek Kowrach