Nicholas A Keks i wsp – Management of antidepressantinducedsexual dysfunction LINK: Australasian Psychiatry online
Na łamach „Australian Psychiatry” ukazał się artykuł przeglądowy poświęcony dysfunkcjom seksualnym podczas leczenia depresji.
Dysfunkcje seksualne (sexual dysfunction, SD) występują często u osób z depresją, zgłasza je pomiędzy 25% a 75% zdiagnozowanych pacjentów jeszcze przed rozpoczęciem leczenia, a częstość ich występowania zależy od nasilenia depresji.
Najczęstszym typem SD, występującym jako skutek zaburzenia depresyjnego, jest obniżenie popędu seksualnego, zaburzenia fazy wzbudzenia oraz orgazmu/ejakulacji są rzadsze. Poprawa w zakresie objawów depresji zwykle wiąże się ze wzrostem libido, częściej u kobiet, i może zależeć od rodzaju zastosowanego leczenia.
Przy stosowaniu leków z grup SSRI (selective serotonin reuptake inhibitors) lub SNRI (serotonin norepinephrine reuptake inhibitors) do 70% leczonych może doświadczyć dysfunkcji seksualnych związanych z leczeniem przeciwdepresyjnym na jakimś etapie terapii. Często pacjenci nie zgłaszają takich objawów, co może mieć negatywny wpływ na przestrzeganie zaleceń i tym samym skuteczność leczenia.
Czynnikiem przyczynowym dysfunkcji seksualnych podczas leczenia wydaje się być wpływ na układ serotoninergiczny, oddziałujący na popęd i funkcje seksualne w mechanizmie centralnym i obwodowym. Z drugiej strony, działanie pobudzające układ dopaminergiczny i adrenergiczny wydaje się mieć efekt korzystny.
Według dostępnych danych, leki przeciwdepresyjne można podzielić na grupy dużego ryzyka SD (SSRI, SNRI, leki trójcykliczne) oraz niskiego ryzyka (np. agomelatyna, bupropion, moklobemid). W metaanalizach stwierdzono najczęstsze występowanie SD w porównaniu z placebo dla następujących leków w kolejności malejącej: sertralina; wenlafaksyna; citalopram; paroksetyna; fluoksetyna; imipramina; duloksetyna; escitalopram; fluwoksamina.
Istotne jest wypytanie pacjenta o ewentualnie występujące SD podczas leczenia, ponieważ rzadko objawy te są zgłaszane spontanicznie a mogą przyczyniać się do rezygnacji z leczenia. Należy rozważyć wybór leku o niskim ryzyku SD jako leczenia początkowego. Jeśli SD wystąpi, warto uświadomić pacjenta o z reguły przejściowym charakterze tego zjawiska. Można rozważyć także leczenie skojarzone lekami o wysokim i niskim ryzyku SD, co wymaga doświadczenia oraz ścisłego monitorowania. Sildenafil jako leczenie uzupełniające wykazał skuteczność u obu płci.
Opracowane na podstawie: Internet / 21 października 2014
Marcin Sokołowski