Steven E Kahn, Mark E Cooper, Stefano Del Prato – Pathophysiology and treatment of type 2 diabetes: perspectives on the past, present, and future LINK: Lancet 2014;383:1068
Na łamach The Lancet ukazał się obszerny artykuł przeglądowy poświęcony patofizjologii i leczeniu cukrzycy typu 2.
Wśród licznych poruszanych zagadnień autorzy przypominają m.in. o roli inkretyn GLP-1 (Glucagon-like peptide 1) oraz GIP (Glucose-dependent Insulinotropic Polypeptide), kwasów żółciowych oraz mikrobiomu jelitowego.
Osobny fragment publikacji poświęcono genetyce cukrzycy, przypominając także, że czynniki środowiskowe i hiperglikemia mogą przyczyniać się do zmian epigenetycznych w DNA i histonach, modyfikując ekspresję genów w narządach odpowiedzialnych za rozwój i progresję cukrzycy (np. w komórkach beta).
Leki przeciwcukrzycowe działające za pośrednictwem przewodu pokarmowego to m.in inhibitory α-glukozydazy spowalniające wchłanianie glukozy poprzez opóźnienie rozpadu złożonych węglowodanów w jelitach, pramlintyd spowalniający opróżnianie żołądka oraz żywica wiążąca kwasy żółciowe (kolesewelam), obniżająca poziom cholesterolu i modyfikująca uwalnianie innych peptydów jelitowych wpływających na metabolizm glukozy. Leki inkretynowe mają za zadanie naśladować lub zwiększać działanie GLP-1 i GIP. Peptydowi agoniści receptora GLP-1 mają dłuższy czas półtrwania od GLP-1. Inhibitory DPP4 hamują działanie DPP4 odpowiedzialnej za degradację GLP-1 i GIP.
Kolejną grupę leków stanowią ostatnio wprowadzone na rynek inhibitory kotransportera sodu-glukozy (SGLT2) dapagliflozyn i canagliflozyn. Leki te skutecznie obniżają poziom glikemii, masę ciała i wysokość ciśnienia tętniczego. Istotny problem związany z ich stosowaniem stanowi jednak wzrost częstości infekcji grzybiczych i bakteryjnych dróg moczowych.
Istotny postęp w leczeniu cukrzycy dotyczy insulinoterapii. Modyfikacje insulin mają na celu przede wszystkim zmianę ich farmakokinetyki i szybsze lub dłuższe działanie. Insulina degludec (w postaci rozpuszczalnych multihexamerów) ma działanie dłuższe od glarginy i ma zapewniać rzadsze występowanie nocnej hipoglikemii. Komentując problem związane z insulinoterapią autorzy przypominają, że intensywne leczenie insuliną nie spowodowało zmniejszenia liczby incydentów sercowo-naczyniowych w takich badaniach jak ACCORD, VADT, i ORIGIN.
W badaniu ADVANCE, w którym leczenie intensywne oparte było o stosowanie gliklazydu MR, odnotowano redukcję ryzyka mikroangiopatii, zwłaszcza nerkowych punktów końcowych. Co niepokojące w badaniu Look AHEAD redukcja wagi ciała nie miała bezpośredniego wpływu na zdarzenia sercowo-naczyniowe w cukrzycy. Pocieszające jest natomiast to, że modyfikacja stylu życia może spowodować spowolnienie rozwoju cukrzycy u chorych z czynnikami ryzyka jej rozwoju, jak wykazano w badaniu DPP.
Wśród najważniejszych oczekiwanych wyników autorzy wymieniają kontynuację obserwacji uczestników badań ADVANCE, ORIGiN, DPP, Look AHEAD, a także wyniki oceny bezpieczeństwa kardiologicznego leków inkretynowych.
Opracowane na podstawie: Lancet / 22 marca 2014
Magdalena Lipczyńska