Atsushi Goto i wsp – Severe hypoglycaemia and cardiovascular disease: systematic review and meta-analysis with bias analysis LINK: BMJ 2013;347:4533 (dostępny pełen tekst)
Na łamach British Medical Journal ukazał się artykuł przeglądowy na temat zależności pomiędzy istotną hipoglikemią a ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych.
W badaniach obserwacyjnych wykazano pozytywną zależność pomiędzy istotną hipiglikemią a ryzykiem sercowo-naczyniowym. Niektórzy autorzy postulują, że może być ona przede wszystkim markerem skłonności do wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych, ponieważ ryzyko hipoglikemii rośnie u pacjentów z poważnymi chorobami współistniejącymi (np. przewlekłą chorobą nerek, wątroby, terminalnym nowotworem czy spadkiem zdolności poznawczych). Te z kolei są czynnikami ryzyka niepomyślnego przebiegu cukrzycy.
Z tego powodu w zaprezentowanej pracy autorzy uwzględnili również analizę tendencyjności (propensity). Dwóch niezależnych recenzentów przeszukało internetowe bazy danych w poszukiwaniu badań kohortowych, które dotyczyły wpływu hipoglikemii na ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych u pacjentów z cukrzycą typu 2. Ostatecznie poddano analizie 6 badań o łącznej liczbie 903 510 uczestników i czasie obserwacji od 1 do 5.6 roku. W tym czasie u 0.6 do 5.6% pacjentów wystąpiła poważna hipoglikemia.
Wyniki metaanalizy wykazały, że hipoglikemia była silnie związana z ryzykiem choroby sercowo-naczyniowej (ryzyko względne 2.05, 95% przedział ufności [CI] 1.74 do 2.42; P<0.001). Chociaż autorzy wykazali umiarkowaną heterogenność badań, to stratyfikowana analiza podgrup przyniosła wyniki zbieżne. Analiza tendencyjności wykazała, że sama obecność ciężkiej choroby towarzyszącej nie jest odpowiedzialna za zależność pomiędzy hipoglikemią a chorobą sercowo-naczyniową. Aby taki związek mógł być uzasadniony, poważna choroba współistniejąca powinna być szczególnie silnie związana zarówno z hipoglikemią jak i z chorobą sercowo-naczyniową.
Wyniki zaprezentowanej analizy mogą również uzasadniać stwierdzenie, że unikanie poważnej hipoglikemii może w istotny sposób zapobiegać chorobie sercowo-naczyniowej wśród pacjentów z cukrzycą typu 2. Strategia mniej restrykcyjnej kontroli glikemii u pacjentów z cukrzycą typu 2 i dużym ryzykiem hipoglikemii jest więc zasadna, co znalazło odzwierciedlenie w zaleceniach American Diabetes Association i European Association for the Study of Diabetes z roku 2012.
Opracowane na podstawie: BMJ / 30 lipca 2013
Magdalena Lipczyńska