Lawrence O. Gostin – Who Owns Human Genes?Is DNA Patentable? LINK: JAMA. 2013;310:791
Na łamach JAMA ukazała się praca Lawrence’a O. Gostina dotycząca możliwości opatentowania badań DNA.
Po oświadczeniu Angeliny Jolie dotyczącym poddania się profilaktycznej mastektomii znacznie wzrosło zainteresowanie badaniami genetycznymi i chirurgią profilaktyczną. Badania mutacji w genach BRCA1 i BRCA2 kosztują ponad 3000 dolarów, co powoduje, że wiele kobiet nie może sobie na nie pozwolić. Wysokie koszty są częściowo konsekwencją ochrony własności intelektualnej firmy Myriad Genetics Inc, która zsekwencjonowała geny i opracowała test.
Amerykański sąd najwyższy uznał w czerwcu 2013, że wyizolowany DNA jest produktem naturalnym i nie może być objęty patentem, natomiast komplementarny DNA (cDNA) jest produktem syntetycznym i może być opatentowany. Myriad stracił wyłączne prawo do izolowania genów BRCA1 i BRCA2, ale nadal ma wyłączność na syntezę BRCA cDNA do produkcji testów. Wniosek firmy dotyczący opatentowania izolowanego DNA został odrzucony, jednak sama metoda izolacji może być objęta patentem.
Decyzja sądu najwyższego może wpłynąć na przyszłość badań nad ludzkim genomem. Szybko rozwijająca się technologia sekwencjonowania DNA rozpoczyna erę relatywnie taniego skriningu dla wielu chorób. Myriad planuje wprowadzenie panelu badań dla 25 genów, a konkurencyjne laboratoria zamierzają wprowadzić panele pozwalające na ocenę setek genów. Idealnie byłoby, gdyby prawo dbało o to, aby technologie ratujące życie były bardziej dostępne i tańsze. Osiągnięcie celu będzie wymagało zaangażowania finansów publicznych oraz prywatnych i inicjatywy ze strony systemów opieki zdrowotnej.
Opracowane na podstawie: JAMA / 28 sierpnia 2013
Magdalena Piątkowska